 |
ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ T̉A THÁNH TÂY NINH HƯƠNG ĐẠO FLORIDA |
 |
|
Ư nghĩa Cao Đài là
ǵ?
Bùi Thanh Quang Minh
Vừa qua đọc trên trang của Viện Sử Đạo Cao Đài tôi thấy bài viết của đạo huynh Hiền tài Huỳnh Tâm như dưới đây: “Viện Sử Đạo Cao Đài Ṭa Thánh Tây Ninh · Chào Quư Chức Sắc, Chức Việc, Đồng Đạo Cao Đài kính mến thân thương. Viện Sử Cao Đài và Centre Culturel Cao Dai đă hoạt động ở Hải ngoại trên 5 năm. Nhân dịp có những nhà thần học quư tôn giáo bạn Châu Âu viên thăm cuộc triển lăm hội họa Cao Đài tại Bruxelles, Belgique. - Hỏi về ư nghĩa Cao Đài là ǵ ? Tất nhiên quư hiền ở đây có giải thích nhưng vẫn chưa diễn đạt hết ư nghĩa Cao Đài. Nhân dịp này xin thỉnh ư quư Chức Sắc, Chức Việc, quư Đồng Đạo cao minh để cùng nhau thảo luận và học hỏi. Hy vọng Quư Hiền hồi âm, tin vui mừng. TM/Viện Sử Cao Đài và Centre Culturel Cao Dai; HT/Huỳnh Tâm”. Tôi có gửi một ư kiến (gọi là comment) dưới bài viết. Nhận thấy đề bài cũng khá hấp dẫn, chỉ một vài ḍng comment không nói được ǵ. Tôi quyết định viết một bài t́m hiểu chi tiết hơn. Rất tiếc không biết gửi bài vở đến Viện như thế nào nên đành phải nhờ Diễn Đàn Về Nguồn đăng bài, mong rằng nơi không gian mạng internet Viện Sử đọc được bài tham luận của tôi. Trong phần comment tôi đă viết : “Theo thiển ư: giải thích ư nghĩa chữ Cao Đài cho người Đạo và cho người ngoại Đạo (nhứt là người Ngoại quốc) không thể nói giống nhau. - Ta có thể nói với người ngoại Đạo: Cao Đài là một danh từ riêng. Đă là danh từ riêng th́ không thể phiên dịch. Cao Đài là một tá danh của Đức Thượng Đế khai đạo buổi tam kỳ. Danh xưng đầy đủ : CAO ĐÀI TIÊN ÔNG ĐẠI BỒ TÁT MA HA TÁT. Khi nói đến mối Đạo do Thượng Đế lập kỳ 3 này người ta thường gọi ngắn là Đạo Cao Đài. Nếu gọi đầy đủ phải gọi: Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Trên các văn bản chánh thức của Đạo luôn đề: " ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ". Vài hàng đóng góp ư kiến.” ---o O o--- Đây là đề tài thú vị. Để giúp cho mọi người hiểu rơ hơn về Cao Đài mọi con cái của Chí Tôn đều có phần trách nhiệm chứ không riêng ǵ Viên Sử Cao Đài. Rồi đây trên bước đường hành đạo biết đâu có một ai đó hỏi câu hỏi này: “CAO ĐÀI LÀ G̀?” và người được hỏi là ḿnh. Lúc ấy chúng ta không thể ấm ớ nói tôi không rơ lắm. Hoặc nói tôi không biết giải thích thế nào cho ông (bà) hiểu được… Với tinh thần học hỏi và cầu tiến, tôi xin đóng góp một ư nhỏ để thỉnh ư toàn thể quư vị và chư đồng đạo góp ư. Muốn hiểu Cao Đài là ǵ ta phải hiểu Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ trước. Nếu ông (bà) chưa là tín hữu Cao Đài chúng tôi buộc phải nói về nghĩa Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ trước. Nếu đă là tín hữu rồi chúng tôi có thể đi thẳng vào nói về ư nghĩa Cao Đài. V́ vậy trong bài tham luận này tôi sẽ viết hai mục chính. Tùy theo quư ông bà đă nghiên cứu đến đâu sẽ đọc phần thích hợp (mục 1 hay mục 2): Mục 1: CAO ĐÀI LÀ G̀? Hiểu hai chữ Cao Đài và hiểu Đạo Cao Đài là hai chuyện khác nhau. I/- Sự xuất hiện hai chữ Cao Đài: 1/- Thánh Ngôn của đức Ngọc Hoàng Thượng Đế: Có thể hai chữ Cao Đài đă xuất hiện trước đó, nhưng theo văn bản chánh thức được Hội Thánh kiếm duyệt và ấn hành. Trong bộ Thánh Ngôn Hiệp Tuyển quyển 1 bài đầu tiên ta thấy Thánh Giáo: “NGỌC HOÀNG THƯỢNG ĐẾ VIẾT CAO ĐÀI TIÊN ÔNG ĐẠI BỒ TÁT MA-HA-TÁT GIÁO ĐẠO NAM PHƯƠNG Muôn kiếp có ta nắm chủ quyền, Vui ḷng tu niệm hưởng ân Thiên. Đạo mầu rưới khắp nơi trần thế Ngàn tuổi muôn tên giữ trọn biên…”
Bài này là Thánh Giáo đêm Noel năm 1925. Trong bài này ta thấy có chữ Cao Đài. Chữ Cao Đài nằm chung trong cụm từ Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát. Đây là danh xưng của Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế khai đạo và dạy đạo tại Việt Nam. Hai chữ Cao Đài xuất hiện trước khi đạo Cao Đại được khai minh, trước cả Tờ Khai Đạo do các các nhà trí thức nạp cho chánh quyền Pháp (ngày 23 tháng 8 Bính Dần (dl 29 tháng 9 -1926)) Trong danh xưng này có đủ Tam Giáo: Nho-Đạo-Thích. CAO ĐÀI thuộc Nho Giáo, TIÊN ÔNG thuộc Đạo Giáo, ĐẠI BỒ TÁT thuộc Thích Giáo hay Phật Giáo. Thường trong ngôn ngữ nói người tín hữu hay dùng hai chữ đầu Cao Đài trong cụm Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát để chỉ mối Đạo mà chúng ta đang tín ngưỡng. Sau đó do thói quen dùng nhiều lần thành ra mặc định. Lẽ ra người tín hữu phải nói đầy đủ danh xưng buổi Tam Kỳ (Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát) của đức Thượng Đế mới phải. Chuyện này dễ hiểu trong văn hóa nhân loại: Khi nói một chữ họ của một người nổi tiếng, người ta cũng hiểu cả tên đầy đủ của người ấy. Ví dụ khi nói Ông Trump ta hiểu đó là Donald John Trump. Ông Biden ta hiểu đó là Joseph Robinette Biden… Trong văn viết ta chưa hề thấy một văn bản nào chỉ ghi đơn thuần Đạo Cao Đài mà không ghi đầy đủ ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ cả. II/- Cao Đài và Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ: Người tín hữu Cao Đài thường nhầm lẫn hai cụm từ Cao Đài và Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là một theo hai cách gọi. Nhưng không phải vậy: Đạo Cao Đài theo tiếng pháp là Caodaisme, chính xác nghĩa là giáo thuyết của Đức Cao Đài. Thói quen gọi ngắn danh Cao Đài rồi mặc định đó là đạo của Đức Thượng Đế. Khi gọi vậy, ta chỉ nói đến yếu tố Nho Giáo của Cao Đài mà thôi. Nên Cao Đài là một phần trong Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Cao Đài thuộc về Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Ngược lại Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ không phải là Cao Đài. Mục 2: ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ LÀ G̀? Trong Tờ Khai Đạo gửi cho toàn quyền đông dương của Pháp ngày 23-8-Bính Dần, 28 vị tiền bối đă nói rất rơ là khai Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ chứ không khai Đạo Cao Đài. Xin trích: “…Than ôi ! Thời đại tốt đẹp đó không c̣n nữa bởi những lư do dưới nay: 1. Tín đồ của các tôn giáo t́m cách chia rẽ nhau, trong khi vạn giáo điều có chung một mục đích là làm lành lánh dữ, thờ kính Đấng Tạo Hóa. 2. Họ lại canh cải chánh truyền làm sai lạc các giáo lư thiêng liêng quư báu. 3. Sự ganh đua theo bả vinh hoa, phú qúi, ḷng tham vọng của loài người, tất cả là những nguyên nhân chính của những bất đồng tư tưởng hiện nay. Người Việt Nam bây giờ đă từ bỏ hết mỹ tục và truyền thống ngày xưa. Thấy t́nh cảnh đau ḷng đó, một nhóm người Việt Nam bao gồm những người có nhiệt t́nh với truyền thống và mộ tu hành đă nghiên cứu canh tân tất cả các tôn giáo này lại làm một thành đạo Cao Đài hay là Đại Đạo. Tiêu ngữ Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ có nghĩa là Kỳ Ba Đại Ân Xá, tên này do Đức Chí Tôn ban cho và Ngài đă giáng trần pḥ hộ cho những người kư tên dưới đây thành lập nền Tân tôn giáo này.” Theo Thánh Ngôn của Đức Thượng Đế chỉ dạy, Chư tiền bối đă làm Tờ Khai Đạo với nội dung thành lập Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Khi nói đến danh từ Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ ai cũng sẽ thấy ngay các tôn giáo từ xưa đến hiện tại trên khắp thế giới đều có chung một gốc. V́ bị cách trở địa lư và thời gian nên đă sanh nghịch lẫn. Tôn chỉ của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là Quy Nguyên Tam Giáo lại lập thành một giáo lư đại đồng, và Phục Nhứt Ngũ Chi làm các bài học thực hành từ thấp đến cao như các nấc kế tiếp nhau của một cái thang. Khi hiểu được các tôn giáo có chung một gốc đương nhiên nhân loại sẽ phá được rào cản chia cách và biết nh́n nhau là con một cha Đức Chí Tôn Ngọc Hoàng Thượng Đế. Trong lần khai đạo kỳ thứ ba này Ngài xưng danh Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát. Như trên có nói danh xưng này bao gồm đủ Tam Giáo, chư không phải nói riêng một tôn giáo nào. KẾT LUẬN: Qua các phân tích ở trên, chúng ta có thể có thể tóm lược ư nghĩa Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là một tôn giáo cho toàn cầu theo giáo thuyết của Đức Cao Đài. Nói khác hơn Cao Đài là một tôn giáo theo giáo thuyết của Đức Cao Đài dạy để đi đến cái đích cuối cùng là Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Cao Đài là giáo thuyết của Đức Thượng Đế. Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ là Đạo của Đức Thượng Đế. Người tín hữu môn đệ của Đức Chí Tôn nên chăng nói đầy đủ Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ thay cho hai chữ Cao Đài trong lúc nói Đạo? Trên đây là một sự hiểu biết cạn hẹp của hậu bối. Mong quư tiền bối chỉ giáo thêm. Kính chúc quư Chức Sắc Thiên Phong, Quư Chức Việc Hội Thánh Em và tất cả quư đồng môn được nhiều phúc lành của Đức Cao Đài Ngọc Hoàng Thượng Đế. Đà Lạt, 20 tháng 5 năm 2022 Bùi Thanh Quang Minh. |
