ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

TÒA THÁNH TÂY NINH

HƯƠNG ĐẠO FLORIDA

Truyện ngắn CAO ĐÀI.

Bài năm: NỖI LÒNG

Bùi Tứ Ân

       Lời dẫn:

       Vào năm 1978, Pôn-Pốt (Khmer đỏ Kampuchia) tấn công biên giới tây nam giết chết rất nhiều người Việt vô tội. Sát biên giới tây-nam giáp Kampuchia thuộc tỉnh An Giang là huyện Tịnh Biên và Tri Tôn vùng Thất Sơn, có rất đông người Việt gốc khơ-mer sinh sống đến trên 50 % dân số. Vì sợ quân Khơ-mer đỏ Kampuchia xâm nhập lẫn lộn vào dân Khơ-mer trong nước, nhà cầm quyền thay vì đem quân trấn giữ lại cho cưởng bách tất cả dân Khơ-mer Thất Sơn di dời về Hậu-Giang và Sóc Trăng vùng cách xa biên giới để định cư cho dễ kiểm soát. Trong số đó có gia đình anh Chau-Soc-phone (tên được thay đổi) và vợ là người Việt tín hữu Cao Đài. Các con của anh chị đều là môn đệ Cao Đài. Câu chuyện ngắn này có thật nói lên nỗi lòng của đứa con hai dòng máu Neang Kim-pha ấy.

Vân lê.

******************

       Chiều xuống thật nhanh. Dãy Thiên Cẩm Sơn (núi Cấm) như cố tình phân chia vùng bóng tối. Mặt trời vàng tái trở nên đỏ ối, tím ngắt rồi khuất hẳn. Cảnh vật bắt đầu chìm vào âm u. Trên đường không một bóng người. Thỉnh thoảng có một chiếc xe tuần tiểu của quân đội thần tốc băng vụt qua như hốt hoảng lẫn tránh cái màn đêm dày đặc, bỏ lại đằng sau một khối bụi sám tung lên mịt trời. Những ô ruộng cấy dọc hai bên đường vừa gặt xong, rạ còn trơ gốc thẳng hàng đều nhau như chiếc bàn chải khổng lồ ngữa mình để quét sạch màn đêm.

       Nhưng dù vậy đêm vẫn tối. Trời còn lạnh lắm, cái lạnh cuối đông còn sót lại hòa cùng cái lạnh của sự hoang vắng trong Phum (1). Vẳng xa vọng lại một tiếng tru lảnh lót. Rồi những con chó hoang vì mất chủ khác cũng thi nhau tru lên ghê rợn. Cái âm thanh ấy như tiếng khóc than thảm thiết của những hồn hoang đói lạnh trên bãi tha ma.

       Kim-Pha thấy rợn người sợ hãi. Nàng nhìn vào trong Phum, không còn một ngôi nhà. Chỉ thấy lù lù những đống gạch ngói ngổn ngang nằm cạnh đống rơm cha nàng tích trử lại cho trâu bò ăn. Những tấm phên tranh đứt nuộc còn lại buông thỏng xuống đánh phần phật trong gió đông lạnh lẽo. Nàng đau lòng nhìn lại những gốc ô-môi, gốc thốt-nốt trơ trọi cô đơn. Con mèo hoang ngơ ngác sợ hãi vụt chạy nhanh qua khi thấy bóng nàng. Tàu thốt-nốt đong đưa sột soạt như ma trơi ẩn hiện trong cảnh hoang tàn đổ nát. Thật là khủng khiếp hơn cảnh tượng của một trận chiến đã qua. Ở đây, người ta không thấy một vết đạn, không một bết tro, nhưng bầu không khí nặng nề như đầy mùi tử khí. Kim-Pha nhòa mắt, nàng không còn nhìn thấy gì nữa cả vì nàng đã bật khóc, không phải nàng muốn khóc mà chính xúc động làm cho nước mắt trào tuôn không ngăn được. Cái hình ảnh thân ái của nơi chôn nhau cắt rốn mà nàng ấp yêu từ thuở bé bây giờ là vậy đó. Lòng nàng quặn đau như ai cắt xé.

       Kim-Pha còn nhớ rất rõ tiếng chày giả gạo, tiếng trẻ con thơ líu lo đùa giởn, tiếng tù-và (2) rút lên lãnh lót gọi nhau ra đồng cấy lúa. Tất cả như còn in rõ bên tai nàng mà giờ đây lại im lìm vắng lặng. Kim-Pha không còn thấy một hình ảnh sống nào còn sót lại nơi đây.Tiếng chó lại tru. Âm thanh đó không làm cho phum-sóc ấm áp mà trái lại khiến cho sự hoang vắng càng thêm hoang vắng.

       Kim-Pha – người con gái mang hai dòng máu – cũng như bao người con gái khác trong Phum. Nàng sống hiền hòa giản dị trong khung cảnh đầm ấm của nếp sống cổ truyền. Kim-pha có một vẻ đẹp mặn mà của người con gái việt. Nàng là hình ảnh của sự thương yêu, hay đúng hơn là dấu ấn sản phẩm của một tình thương yêu chân thật vượt lên trên mọi thành kiến tình yêu ích kỷ thấp hèn. Đó là cái hình ảnh đại đồng không phân biệt màu da sắc tóc và ngôn ngữ khác nhau. Nàng sống vô tư và hồn nhiên trong cuộc đời bên cạnh người cha mộc mạc hiền lành quanh năm cần cù bên ruộng lúa. Kim-pha thương cha lắm. Ông Chau-Sóc-Phone sanh ra và lớn lên  cũng tại nơi đây. Với hai bàn tay trắng đem no ấm và hạnh phúc về cho chị em nàng. Kim-pha cũng thương người mẹ mộc mạc hiền lành. Mẹ nàng là một trong những người tiên phong vượt bỏ thành kiến. Bà là một người con gái Việt với truyền thống đạo-đức đã hòa mình được với tình thương yêu đồng đẳng của tạo hóa đã ban chung cho con người mà kết hôn và về chung sống với ba của Kim-Pha. Bà xuất thân là đồng-nhi của Hương Đạo. Vào thời chiến tranh ác liệt, các thanh niên khơ-mer đã nhập môn vào đạo Cao Đài rất đông để mong được che chở. Trong đó có anh Chau-Sóc-phone. Nhiều vị Đạo hữu gốc khơ-mer được công cử chức-việc, Tham gia ban bộ. Trong ban nhạc Thánh Thất có anh Chau-Nheo tay nghề ngón đờn rất xuất sắc được Ban Tri Sự nam nữ yêu mến rất nhiều.

       Kim-Pha là di tích của sự yêu thương vô bờ bến. Đứa con hai dòng máu đó đã khoát lên mình đủ đầy các đặc tính của cả cha lẫn mẹ. Vì thương cha, Kim-pha là một người con gái siêng năng biết đem mồ hôi tưới lên đồng lúa; biết khom lưng hát hò bên những rẽ mạ non;  biết gặt đập và gồng gánh; biết giả gạo dưới trăng. Vì thượng mẹ, nên Kim-pha có được một đức tính ngoan hiền, giản dị và ngọt ngào, biết ươm tơ quay chỉ dệt lụa, biết chăm sóc em thơ, biết đến chùa cúng lạy.

       Với cái tuổi 18 trưởng thành, nhưng Kim-Pha khá thơ ngây. Nàng chưa hề biết trang điểm hay chưng diện. Không đón gió đưa hương ngắm trăng mơ mộng. Nàng sống hồn nhiên trong tổ ấm đầy hạnh phúc và thương yêu của cha mẹ. Hình như chẳng có gì làm phiền não người con gái thơ ngây ấy. Nàng cũng để ý thấy những nỗi khó khăn mà cha mẹ nàng đang gặp phải dù cha mẹ nàng luôn dấu kín.

       Vì thương con, sợ con lo lắng, ba mẹ Kim-Pha không hề cho nàng biết cái tai họa đớn đau của nhà nàng sắp xảy ra. Ông bà muốn con mình được hồn nhiên tươi trẻ. Nhưng sự ái ngại lo âu đó của cha mẹ cũng không dấu diếm được đôi mắt Kim-pha. Nàng lưu ý thấy ba mẹ hay nhắc đi nhắc lại mấy tiếng “quê hương mới!”.

       Rồi Kim-Pha lại càng không hiểu tại sao các Lục (3) các ù (4) ở bên cạnh lại dở nhà đi. Những ngôi nhà bền vững lâu đời, cột to đứng sửng trong bầu trời rộng phải chịu ngã khuỵu xuống để người ta khiêng. Nàng cũng thấy nao nao trong lòng khi nhìn thấy lúa ngoài đồng chin vàng thơm ngát mà ba mẹ nàng không buồn lo gặt hái. Ông lại kêu thương lái bán đành đôi bò và cổ xe yêu mến. Hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Kim-Pha cũng thấy họ hàng bán tủ bán giường. Họ không hề có một lời hở môi than vản. Những vẻ mặt láo liên ngơ ngác như bị quỉ ám, như kẻ trộm sợ người bắt gặp. Chạy giặc ư? Không! Thôn xóm Kim-Pha thanh bình. Phum-Sóc Kim-Pha no ấm mà!

       Buổi trưa hôm ấy, mặt trời chưa qua khỏi đỉnh đầu. Ánh nắng thật gắt gao khó chịu. Kim-Pha ngoài ruộng về. Ngang qua thấy nhà chị Neang-Sa-Rây bạn thân nhất của Kim-Pha dỡ xuống tan hoang. Ngói cũ đỏ sậm màu, bố chị ném tung tóe, bể tan tành như đang trút giận vì bực tức! Kim-Pha cố chạy nhanh chân về để hỏi ba má nàng cho rõ tại sao? Nhưng chưa đến đầu ngõ Kim-Pha đã nghe rõ tiếng búa, tiếng xà-beng in ỏi nhức óc. Kim-Pha tim dập thình thịch chạy nhanh vào nhà. Trời ơi! Nhà của Kim-Pha cũng bị dỡ xuống nữa. Nàng bủn rủn tay chân , nước mắt lưng tròng không nói được lời nào. Mẹ nàng đang khóc sướt mướt. Còn ba nàng đang uể oải tháo vách, tháo giường. Trên nóc nhà, Kim-pha thấy có một số người cũng đang rất mệt mõi dỡ ngói cại đinh giúp. Các em nàng, ngồi dưới bóng mặc-nưa (5) nhìn. Con chó vàng không có chỗ mát, nằm phơi nắng mồm há hóc, thè lưỡi đổ dãi ròng-ròng như đang bực tức. Kim-pha chết đứng không còn biết mình phải làm gì. Nước mắt cứ trào tuôn, cố gắng bước đến bên cha, nàng nghẹn ngào hỏi: Sao vậy bố? Ba nàng rung rung, liếc nhìn anh du kích cầm súng đứng giữ, Ông chép miêng thều thào nói khẻ trong sợ sệt: Ừ con à! Đi xây dựng quê hương mới!

       Kim-pha chưa hiểu câu trả lời của cha nàng, nhưng cũng không còn thời gian cho nàng nũng nịu hỏi ba tại sao? Cũng không còn thời gian để nàng khoe với mẹ bông lúa đầu mùa nặng chĩu hạt mà nàng nâng niu từ ngoài ruộng đem về.

       Kim-Pha chết lặng đứng nhìn người ta tiếp tay nhau đưa tất cả gia sản của nàng đem lên những chiếc xe tải hàng chờ sẳn. Mẹ con nàng chỉ biết trèo lên xe theo tiếng bảo của người nào đó mà nàng không thấy rõ mặt. Rồi xe chạy. Bỏ lại đàng sau lưng lẫn trong bụi xám một khối tình thương tha thiết của quê cha đất tổ có cây ô-môi, cây mặc-nưa, cây thốt-nốt và ruộng lúa vàng nặng hạt.

       Xe ra khỏi phum, trèo lên đường cái ngang qua Thánh Thất mà nàng thường theo mẹ đến đây cúng bái. Xe không được ngừng lại để nàng từ giả người quen. Các chú bác trong Bàn Tri Sự có biết là Kim-Pha và gia đình đang ngồi trên xe chạy ngang qua đó và có bao giờ trở lại không? Kim-Pha thấy lờ mờ  hình ảnh mấy gốc thốt nốt già vươn mình lên trên đám tre xanh tàu lá phe phẩy như vẩy tay tiển biệt gia đình nàng. Nàng đổ lệ, cây thốt nốt cũng đổ lệ vẩy tay tiển biệt nàng. Kim-pha đau quặng trong lòng, nước mắt lại trào tuôn và ngất lịm không còn nhìn thấy gì nữa.

       Giờ đây, nơi quê hương mới (kinh tế mới) ở miền đồng chua phèn mặn ven biển, Kim-Pha tức tưởi nhớ thương quê nhà. Nàng xin cha mẹ vượt trên mấy trăm dặm đường về đây thăm lại phum-bản. Thăm lại Thánh-Thất Tú-Tề nơi có nhiều cô bác thân yêu đang chăm sóc. Đến bây giờ nàng mới hiểu rõ ý nghĩa của việc đi xây dựng quê hương mới mà cha mẹ nàng hay nhắc đến. Quê hương này đẹp đẽ, thân thương sao không ở lại phải đi xây dựng quê hương mới?? Ai đã tình nguyện đi? Mà người có trách nhiệm tận tình giúp đở như vậy? Cho người, cho phương tiện giúp đưa tận nơi mà không lấy thù lao?

       Kim-Pha hy vọng sẽ tìm gặp lại được những khuôn mặt thân yêu quen thuộc. Nhưng nàng đã thất vọng. Không còn một ngôi nhà nào còn sót lại nơi đây. Tất cả đều hoang vắng điêu tàn. Họ cũng đã ra đi tất cả như gia đình nàng. Những dấu chân còn in rõ trên các nẽo đường chưa phai. Nàng cảm thấy xót thương cho bà con trong phum chất phác, hiền lành cùng chia vui sớt khổ với cha mẹ nàng. Sự nghiệp bao đời gầy dựng phút chốc đã tiêu tan thành mây khói.

       Nàng hiểu cái danh dự đi xây dựng quê hương mới ấy chỉ dành riêng cho người dân tộc khơ-mer của cha nàng. Rồi Kim-pha quay lại thương xót cho chính mình vì có mang trong mình phân nữa dòng máu khơ-mer của cha mà cũng phải chịu cảnh biệt xứ ra đi.

       Bao nhiêu tình cảm đảo lộn chất đầy. Kim-pha chết lặng trong lòng, tựa lưng vào hàng thốt nốt, mắt nhòa đi nhìn mặt trời vội vã xuống thấp.

      Nàng ghé Thánh Thất bái lễ, cầu nguyện thật lâu xin Ơn Trên Chí-Tôn, Phật-Mẫu và Các Đấng Thiêng-Liêng phù hộ cho bà con Khơ-mer đã ra đi tương tự như nàng được một cuộc sống bình yên. Nàng khóc thật nhiều nên thấy lòng cũng được nhẹ đôi chút.

Tú Tề, ngày 20 tháng giêng năm Kỷ Mùi (1979)

Bùi Tứ Ân

Chú thích:

Phum (1).: tên gọi khu dân cư người khơ-mer

tù-và (2): cái còi làm bằng sừng kêu rất to

Lục (3): Ông (tiếng gọi kính trọng)

Ù (4): Bà (tiếng gọi kính trọng)

mặc-nưa (5) : loại cây lấy làm màu nhuộm tơ