·
Tại
Sao Vía Đức Chí Tôn Vào Ngày 9 Tháng Giêng?
Lê Ân
Thiệp mừng:
Điền Lạc
Vía Đức Chí Tôn là ngày Đại lễ quan trọng nhất của Đại
Đạo Tam Kỳ Phổ Độ được tổ chức long trọng tại Ṭa Thánh và các
Thánh Thất địa phương, nhằm bày tỏ ḷng sùng kính đối với Đấng
Ngọc Hoàng Thượng Đế, Đại Từ Phụ của Vạn Linh, Chúa tể càn khôn
vũ trụ và vạn vật.
Vía Đức Chí Tôn hằng năm là ngày mùng 9 tháng giêng âm
lịch. Đây không phải là ngày giáng sanh của Đức Chí Tôn, mà việc
chọn lựa ngày này là căn cứ theo các con số Dịch học của Nho
giáo.
Tại sao lại chọn
ngày mùng 9 tháng 1 làm ngày Vía Đức Chí Tôn?
Tại sao không
chọn ngày mùng 1 tháng 9 ?
Có hai cách giải thích:
1. Giải theo Dịch số trong Kinh Dịch:
- Số Dương là các số lẽ: 1, 3, 5, 7, 9.
- Số Âm là các số chẵn: 2, 4, 6, 8, 10.
Số 9 do ba số
dương cộng lại: 9 = 1 + 3 + 5.
Do đó, số 9 là số thành của các số dương nên được gọi là:
Thuần dương, Lăo dương hay Thái dương. Đức Chí Tôn là chủ của
Dương quang, nên chọn hai số làm ngày và tháng Vía của Đức Chí
Tôn phải là phải chọn những con số dương.
Chọn theo Nho giáo: chọn tháng trước và ngày sau.
Mở đầu bài Sớ Văn Vía Đức Chí Tôn tại Đền Thánh: Thời duy
Thiên vận ...niên, Chánh ngoạt, sơ cửu nhựt, Tư thời, hiện tại
Việt Nam quốc,....
Chúng ta để ư việc xếp đặt ngày tháng năm theo Nho giáo
có thứ tự ngược với cách nói thông thường của người Việt Nam
chúng ta:
- Nho giáo nói theo thứ tự: năm, tháng, ngày, giờ: ...niên,
Chánh ngoạt, sơ cửu nhựt, Tư thời.
- Việt Nam nói theo thứ tự: giờ, ngày, tháng, năm: Giờ Tư, ngày
mùng 9 tháng Giêng năm....
Cho nên theo Nho giáo là chọn tháng trước, ngày sau.
- Số 1 là số khởi đầu, là số dương, nên chọn tháng là tháng 1,
tức là tháng Giêng.
- Số 9 là số thuần dương nên chọn ngày là ngày 9.
Như vậy theo Dịch số, Vía Đức Chí Tôn được chọn là: ngày mùng 9
tháng Giêng hằng năm.
2. Giải theo Số học:
Theo Số học, khởi đầu là số 0, và số cuối là 9.
- Đây là những con số khởi đầu, những số đơn; không có số 10 v́
số 10 là số kép do 1 và 0 ghép lại.
- Số 0 tượng trưng Vô Cực, là Hư Vô chi khí.
- Số 1 tượng trưng Thái cực là ngôi của Đức Chí Tôn. Vô cực sanh
Thái cực. Thái cực biến ra Lưỡng nghi.
- Số 2 tượng trưng Lưỡng nghi (Âm Dương), số 3 là số trung gian
để qua số 4 tạo ra Tứ Tượng, số 5 tượng trưng Ngũ hành, số 6 và
7 làm trung gian để đến số 8 tạo ra Bát quái, đến số 9 th́ Bát
quái tạo thành càn khôn vũ trụ và vạn vật.
Đức Chí Tôn là ngôi Thái cực nên khởi đầu bằng số 1 nên
chọn số 1 làm tháng (chọn tháng trước ngày sau), đến số 9 là số
thành h́nh càn khôn vũ trụ và vạn vật nên chọn số 9 làm ngày.
Do đó, ngày Vía Đức Chí Tôn được chọn là ngày mùng 9
tháng 1 để bày tỏ cho biết quan niệm về vũ trụ: cái khởi đầu và
cái sau cùng h́nh thành càn khôn vũ trụ và vạn vật, hoàn toàn do
quyền năng vô đối của Đức Chí Tôn Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Tóm lại: Ngày Vía Đức Chí Tôn không phải là ngày giáng
sanh, mà chỉ là ngày do nhơn loại chọn ra để tượng trưng Đức Chí
Tôn và sự h́nh thành càn khôn vũ trụ và vạn vật của Đức Chí Tôn.