Để trả lời bài viết: 
				
				
				Nọc độc Khổng Tử của tác giả Huỳnh Viên
				
				       
				Dẫn nhập:
				       
				Trong đời hạ nguơn mạt pháp con người v́ chạy theo tiền tài, 
				danh lợi mà tranh giành sát phạt lẫn nhau, trở thành hung bạo, 
				mất dần đạo đức, nền tảng gia đ́nh đổ vỡ, phong hoá suy đồi, sụp 
				đổ. 
				
				
				       
				V́ vậy, Đức Chí Tôn khai đạo kỳ ba này dùng 
				
				Nho tông 
				(để) 
				chuyển thế 
				tức là lấy những tinh hoa của Nho giáo để khuyến dạy con người 
				trong thời Hạ ngươn mạt kiếp để phục hồi lại nền phong hoá thuần 
				lương, xă hội đạo đức của đời Thượng nguơn Thánh đức.  
				
				
				
				       
				Trong thuyết đạo của Đức Hộ Pháp có viết: “Nền đạo Cao Đài là
				Nho tông chuyển thế 
				th́ tức nhiên của toàn xă hội nhơn quần tại mặt địa cầu này, nhờ 
				đạo Nho sửa đương, chỉnh đốn thiên hạ lại”. (theo 
				Hiền tài Quách văn Ḥa)
				
				
				       
				Tuy nhiên,đôi khi những môn đệ của Đức Cao Đài gặp không ít 
				những câu văn được cho là của Nho giáo, được lưu truyền phổ biến 
				từ xưa cho đến nay. Nó là mục tiêu để những người khác (trí 
				thức) khích bác, biếm nhẻ và nếu chúng ta không t́m hiểu kỹ th́ 
				những câu này cũng có thể tạo cho ta một cảm giác bất an trong 
				suy nghĩ. 
				 Chẳng 
				hạn, 
				“Quân xử thần tử, thần bất tử bất 
				trung; phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu” 
				hay về tam ṭng của nữ phái: 
				“Tại gia ṭng phụ, xuất giá ṭng phu, phu tử ṭng tử”, 
				v.v…, có c̣n phù hợp cho nhơn loại ở thế kỷ XXI này không?
				
				
				       
				Bài 
				“Để trả lời…” 
				của tác giả Tăng Quốc Kiệt đăng trên trang mạng Đàn Chim Việt 
				dưới đây sẽ giúp cho chúng ta giải đáp phần nào những vấn nạn 
				này.
				
				
				       
				Bài viết này hơi dài nhưng thấy rằng nó có thể bổ ích về mặt tư 
				tưởng cho những tín đồ Cao Đài b́nh thường như chúng ta, nên Ban 
				Biên Tập sẽ để vào mục TƯ LIỆU để tiện tham khảo. 
				(BBT) 
				
				
				
				
				
				
				       
				Tôi vừa đọc xong 
				
				
				bài viết kí tên Huỳnh Viên 
				trên net do người bạn chuyển và một bài tương tự đăng trên VN 
				Global Network với tựa đề: 
				
				V́ sao nho giáo là nọc độc của tinh 
				thần, kư tên Đặng Tiến ( 
				8/10/2021 ) Tôi không biết ai thật sự là tác giả, trong bài viết 
				này, tôi xin mạn phép trả lời ông Huỳnh Viên ( HV )
				       
				Ngày nay, do phong trào chống Trung quốc đang lên mạnh, (do chủ 
				trương bá quyền nước lớn của Trung cộng ) cộng với khuynh hướng 
				xem cái ǵ Made in China cũng xấu, lại thêm các viện Khổng Tử 
				mọc lên cùng khắp để làm gián điệp, thành thử cụ Khổng trỡ thành 
				nạn nhân là điều khó tránh
				
				       
				Tôi viết bài này không chỉ phản biện từng điểm một do ông HV nêu 
				ra mà c̣n nhằm giải ảo những thành kiến về đạo Khổng 
				mà tôi nghĩ như Phật dạy, bởi vô minh mà có. Tôi không nói về 
				Khổng giáo nh́n toàn diện v́ đạo Khổng vừa rộng lại vừa sâu mà 
				trong phạm vi bài viết này không thể nói hết được
				       
				Xin nhắc Khổng Tử sống cách đây hơn 2500 năm, thời đại loạn của 
				nước Trung hoa , chủ trương của ông là trị loạn, tất cả học 
				thuyết của ngài là đưa phong hoá tốt đẹp của đời Nghiêu Thuấn mà 
				giáo hoá người dân, Mạnh Tử tin rằng nhân chi sơ tính bản thiện 
				nên dùng giáo dục dạy con người sống lương thiện, trái với phái 
				pháp gia như Tuân Tử tin rằng nhân chi sơ tính bản ác, nên phải 
				dùng h́nh phạt nặng răn đe để dân chúng sợ mà không phạm pháp
				       
				Khổng Tử chủ trương trong gia đ́nh, ngoài xă hội, trong một 
				nước, đâu đâu cũng phải có tôn ti trật tự, người trên phải giữ 
				phận người trên, kẻ dưới phải giữ phận kẻ dưới, nhưng người trên 
				không được áp bức kẻ dưới. Có những điều Khổng Tử dạy đúng cho 
				muôn đời như phải giử lễ, nghĩa, liêm, sỉ hay phải tu thân tự 
				sửa ḿnh để ngày mai tốt hơn hôm nay để có nhân, nghĩa, lễ, trí, 
				tín là các điều mà đời nào cũng tốt. Có điều không c̣n hợp thời 
				nữa th́ phải bỏ
				
				
				       
				Ông Huỳnh Viên 
				lẫn lộn
				
				giữa học thuyết Khổng Mạnh chân truyền 
				với cách diễn giải đạo Khổng bởi các thế hệ đời sau nhằm phục vụ 
				các vua chúa củng cố nền cai trị độc tôn của họ. 
				Khổng giáo với thời gian đă biến đổi từ nguyên thuỷ tới Hán nho, 
				Đường nho, Tống nho, Tân nho…Khổng giáo thời tiên tần (tức là 
				trước Tần Thuỷ Hoàng) rất tiến bộ.
				
				       
				1/ Lời ông Huỳnh Viên (HV):
				       
				Triết lí nho giáo đầy rẫy những mâu thuẫn tự phủ định bản thân. 
				Trong khi một mặt khuyên nam nhi chí tại tứ phương, mặt khác lại 
				ràng buộc “ Phụ mẫu tồn, bất khả viễn du “= Cha mẹ c̣n 
				sống th́ không được đi xa
				
				       
				Đáp: 
				Câu này luận ngữ chương Lư nhân IV: “ Phụ mẫu tại, bất viễn 
				du, du tất hữu phương”. Trần Trọng Kim dịch và giảng: Khi 
				cha mẹ c̣n, không làm điều ǵ cho cha mẹ buồn, không nên đi xa, 
				có đi xa th́ phải cho cha mẹ biết đi chỗ nào, để cha mẹ khỏi lo, 
				nhỡ có việc ǵ, c̣n biết nơi mà t́m. Tôi tưởng rằng ngày nay, 
				con cháu ông HV có đi đâu, cũng nên báo cho ông biết, đó là lẽ 
				thường. Khổng giáo không có dạy cứ phải ru rú ở nhà không thực 
				hiện chí tại bốn phương
				
				
				       
				Trong sách Khổng học đăng, cụ Phan Bội Châu giảng: Nghĩa vụ loài 
				người ở trên nghĩa vụ làm con, có khi phải đi làm việc quốc gia, 
				không đóng cửa ở nhà măi được, nên thánh nhân dạy: 
				
				“Sĩ nhi hoài cư, bất túc dĩ vi sĩ hĩ”: 
				đă là kẻ sĩ mà chỉ muốn ở nhà cho yên thân th́ không phải là kẻ 
				sĩ tốt
				
				       
				2/ HV: 
				“ C̣n chuyện ngày xưa cha mẹ mất, phải bỏ việc về nhà, dựng lều 
				bên mồ, 3 năm thụ tang 
				
				       
				Đáp: 
				Chuyện để tang 3 năm là có, c̣n chuyện dựng lều là không, chỉ có 
				học tṛ của KT v́ thương thầy mà làm thế sau khi thầy mất
				
				       
				3/ HV: 
				Nam nhi chí tại bốn phương nào mà mục đích học là chỉ để 
				đạt chút công danh để về lo vun đắp cho ḍng họ gia đ́nh
				
				       
				Đáp: 
				Học để thi đổ ra làm quan là do chế độ phong kiến tạo ra. Khổng 
				Tử dạy trong thiên Tử Hăn: 
				
				Tử tuyệt tứ : Vô ư, Vô tất, Vô cố, Vô 
				ngă. Tôi chỉ nhấn mạnh về 
				vô ngă nghĩa là không được chỉ nghĩ đến cái riêng ta, chứ ngài 
				khônghề dạy kẻ sĩ vị ngă, vinh thân, ph́ gia.
				
				       
				4/ HV: 
				Chí tại bốn phương thế nào mà phải lấy vợ sinh bằng được con 
				trai, không th́ cứ phải đẻ măi cho tới khi có thằng con để sau 
				này nó để tang cha
				
				       
				Đáp: 
				Chuyện mong có đứa con trai để nối dơi, không chỉ là ao ước của 
				người theo đạo Khổng, chuyện đó có cùng khắp thế giới, từ Ả Rập 
				đến Ân Độ và các văn hoá khác không hề chịu ảnh hưởng của “ nọc 
				độc Khổng Tử “
				
				       
				5/ HV: 
				Nho giáo dạy: 
				“Thượng bất chính, hạ tất loạn” 
				nhưng lại kèm theo câu: 
				
				“Quân xử thần tử, thần bất tử bất 
				trung” là thế nào? Mồm th́ 
				bảo thằng trên không ra ǵ, th́ đừng trách thằng dưới, nhưng cho 
				quyền thằng trên được lạm sát thằng dưới, mà thằng dưới  
				phải chịu chết để khỏi mang tiếng bất trung
				
				
				       
				Dạy  “phụ 
				bất từ th́ tử bất hiếu”, 
				nhưng lại dạy, 
				“phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu” 
				cha mẹ giết con ḿnh th́ có thể từ phụ được không? Con muốn sống 
				th́ lại cho là bất hiếu th́ nó là thứ đạo lí quái gở ǵ ?
				       
				Để trả lời các câu hỏi trên, tôi xin vắn tắt như sau: Các câu 
				hỏi trên dựa trên các dữ kiện hoàn toàn sai lạc
				
				
				       
				Hai câu: Quân xử thần tử, thần 
				bất tử bất trung
				
				       
				Phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu
				
				
				       
				Dịch: Vua xử thần chết, thần 
				không chết là không trung
				
				       
				Cha xử con chết, con không chết là bất hiếu
				
				
				       
				Chắc chắn không phải chủ trương của nho giáo thời tiên tần 
				(khoảng năm 206 trước Tây lịch) cũng không phải của nho giáo 
				chính thống sau đó. Theo 
				
				Cơ cấu Việt Nho 
				của GS Kim Định, câu nói này là của 
				thái tử Phù Tô, con trưởng của Tần Thuỷ Hoàng. Tôi xin giải 
				thích cặn kẽ cho dễ hiểu: Phù Tô bị đày lên phía bắc để xây vạn 
				lí trường thành cùng với tướng Mông Điềm v́ đă dám chống lại chủ 
				trương đốt sách chôn học tṛ của vua cha, khi TTH đi tuần du tới 
				Cối Kê th́ bị bịnh nặng sắp chết, trối lại là phải gọi Phù Tô về 
				gấp để lên ngôi hoàng đế. Thái giám Triệu Cao bàn với Thừa tướng 
				Lí Tư là nếu để Phù Tô lên ngôi th́ hai người sẽ mất địa vị và 
				có thể mất mạng, do đó họ sửa chiếu bắt Phù Tô phải chết, tướng 
				Mông Điềm cản Phù Tô đừng nghe lời chiếu giả, Phù Tô không nghe 
				mới nói câu trên, do dại khờ mà PT mất mạng, cũng do dại khờ mà 
				nhà Tần sau đó bị diệt vong
				
				
				       
				Theo Luận ngữ, Khổng Tử dạy: 
				
				“Quân quân, Thần thần, Phụ phụ, Tử tử”
				        
				Dịch nghĩa: Vua phải ra vua, Tôi phải ra tôi, Cha phải ra cha, 
				Con phải ra con.
				        
				Đó là chính danh, ai làm tṛn phận nấy th́ xă hội mới có trật 
				tự, không có ǵ là mâu thuẫn cả.
				       
				Mạnh Tử dạy:
				
				       
				– Vua coi bề tôi như chân tay, bề tôi sẽ coi vua như tâm phúc
				
				       
				– Vua coi bề tôi như chó ngựa, bề tôi sẽ coi vua như người đi 
				đường
				
				       
				– Vua coi bề tôi như đất cỏ, bề tôi sẽ coi vua như giặc thù ( Có 
				thể giết vua như giết giặc (tqk)
				       
				Mạnh Tử cũng dạy:
				
				       
				“ Dân vi quí, Xă tắc thứ chi, Quân vi khinh, thị cố đắc hăo, ḱ 
				dân nhi vi thiên tử”.
				       
				Dịch nghĩa: Dân quí nhất, kế đó là xă tắc, vua là nhẹ, có ḷng 
				dân rồi mới làm thiên tử được. Có lời nào biểu lộ dân chủ hơn? 
				Ngày xưa đi thi mà viết câu này th́: một là thi rớt, hai là mất 
				đầu, ba là tam tộc bị tru di
				
				
				       
				Có người hỏi Khổng Tử về chuyện Vơ Vương giết vua Trụ, ngài trả 
				lời: 
				Ta chỉ nghe Vơ Vương giết một người 
				tên Trụ chứ có nghe ai nói Vơ Vương giết vua bao giờ đâu, 
				có nghĩa là thiên tử mà vô đạo th́ ai cũng có quyền lật đổ. Tuân 
				Tử nói: 
				Giết một tên vua tàn bạo, có khác ǵ 
				giết một tên phu xe độc ác.
				       
				Tôi tưởng những câu chuyện trên đă minh định quan niệm của khổng 
				giáo về liên hệ vua tôi, và không hề có chuyện cha giết con
				
				       
				6/ Ông Huỳnh Viên viết 
				: Nho giáo dạy: 
				Phu phụ tương kính như tân, 
				vợ chồng kính nhau như khách, Nhưng bắt người phụ nữ xuất giá 
				ṭng phu (Lấy chồng phải phụ thuộc vào chồng ), thử hỏi : vợ 
				chồng kính trọng nhau như khách, th́ tại sao lại có chuyện ṭng 
				phu? Đă tôn trọng lẫn nhau sao lại cho quyền nam hữu tam thê 
				thiếp, c̣n gái chính chuyên một 
				chồng?
				
				       
				Đáp: 
				Theo Wikipedia, vào giai đoạn sơ khai của nho giáo, tam ṭng 
				chỉ dùng để định vị trí của người phụ nữ trong gia đ́nh khi làm 
				lễ trước bàn thờ.
				       
				– Ở nhà th́ đứng sau lưng cha.
				       
				– Lấy chồng th́ đứng sau lưng chồng
				       
				– Chồng chết đứng sau lưng con.
				       
				Đó là tài liệu sớm nhất nói về tam ṭng theo kinh lễ. Nhưng 
				chuyện tam ṭng có ǵ đáng trách?
				       
				– Lúc con gái c̣n nhỏ th́ ṭng theo cha, bổn phận người cha là 
				phụ từ, tử ( nử ) hiếu
				       
				– Lúc có chồng th́ có lời dạy bổn phận người chồng phải đối với 
				vợ tương kính như tân
				       
				– Lúc chồng chết th́ về ở với con, con phải hiếu thảo với mẹ, v́ 
				đạo Khổng dạy Hiếu đứng đầu trăm nết tốt.
				       
				Trai ba thê thiếp là để giải quyết vấn đề xả hội thời xuân thu 
				chiến quốc, chiến tranh triền miên, thây chết đầy đồng, chiến 
				tranh cướp đi hàng triệucon trai, nạn trai thiếu gái thừa giải 
				quyết cách sao ?
				
				       
				7/ Ông Huỳnh Viên: 
				Bạn tôi ghi rằng: “ Bà nội tôi, bà ngoại tôi, mẹ tôi, d́ tôi, cô 
				tôi, vợ tôi, và cả hai con gái tôi nữa, họ đều là nữ nhân,mà nữ 
				nhân là tiểu nhân…Đau thật khi Khổng Khâu ghi: 
				
				nữ nhi thường t́nh, nữ nhi chính thị 
				tiểu nhân.
				
				       
				Đáp : 
				Ai dạy bạn ông HV điều đó, nết tốt nhất của Khổng giáo là 
				chữ hiếu, sao ông Khổng ,ông Mạnh lại dám cả gan gọi các bà 
				ḿnh, mẹ ḿnh là tiểu nhân được
				
				
				       
				Câu sau đây trong Luận ngữ- Dương Hoá 
				
				“Duy nữ tử dữ tiểu nhân vi nan dưỡng 
				dă, cận chi tắc bất tôn, viễn chi tắc oán”.
				       
				Người ta hiểu sai cố t́nh hay vô t́nh không biết đă dịch: “ Duy 
				phụ nữ và tiểu nhân là khó dạy bảo, gần th́ vô lễ, xa thời oán 
				hận.
				       
				Có hai cách khác nhau để hiểu câu này một cách đúng đắn:
				
				
				       
				1/ Theo 
				thuyết văn giải tự, chữ dữ có ư là gả 
				cho ai đó, đó là quan niệm 
				chọn rể của Khổng Tử, do đó câu này phải dịch là : “ Nếu mà gả 
				con gái cho kẻ tiểu nhân th́ khó mà dạy bảo được, gần con th́ nó 
				vô phép, xa con th́ con oán hận.
				
				
				       
				2/ Theo cách hiểu thứ hai th́ 
				
				“nữ tử” 
				có nghĩa mở rộng là 
				
				“ người nội tâm âm hiểm xảo trá”. 
				Do đó phải dịch là : 
				
				Những người nội tâm âm hiểm, xảo trá, 
				nhân cách bỉ ổi, là người khó sống chung nhất, gần họ th́ họ sẽ 
				vô lễ, xa cách họ th́ họ sẽ oán hận. 
				Do đó, câu này không có ư ǵ miệt thị 
				phụ nữ
				
				       
				8/ HV : 
				Nho giáo dạy người đi học tôn sùng và lệ thuộc quá mức vào vai 
				tṛ của người thầy 
				
				( nhất tự vi sư, bán tự vi sư 
				) và những sách gọi là sách thánh hiền ( thậm chí cái ǵ từ nho 
				giáo viết cũng cứ cho là sách nói, sách của ông thánh ) nhưng 
				không khuyến khích sự suy nghĩ, phản biện
				
				       
				Đáp: 
				Theo thành ngữ điển cố Trung Quốc do Lê huy Tiên dịch, câu nhất 
				tự vi sư, bán tự vi sư chẳng dính líu ǵ với Khổng học. nó bắt 
				nguồn từ đời Đường, có một nhà sư là Từ Kỉ ham làm thơ, làm được 
				mấy câu thơ mai sớm:
				
				       
				Thôn trước trong tuyết dày
				
				       
				Đêm qua mấy cành hoa nở
				       
				Ông đem khoe cho bạn là Trịnh Cốc xem, ông này mới sữa lại thay 
				v́ mấy cành, không diễn tả được cái ư sớm thành ra “ một cành 
				hoa nở “ Từ đó người ta mới gọi ông Trịnh Cốc là thầy chữ, một 
				chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy là có giai thoại từ đó
				
				       
				9/ Ông HV nói thêm: 
				Mục đích của việc học là giải phóng tư tưởng và mỡ mang kiến 
				thức, trong khi mục đích học của nho giáo là làm nô lệ cho tư 
				tưởng và kiến thức ( giỏi cỡ Nguyễn công Trứ mà c̣n lên bờ xuống 
				ruộng nữa là học hành ba chữ lem nhem ) tqk: Ở đây tôi thật 
				không hiểu ông muốn nói cái ǵ?
				
				       
				Trả lời : 
				Trong Khổng học đăng của cụ Phan bội Châu trang 218:
				
				
				       
				Tử viết : 
				“ Học nhi bất tư tắc vơng. Tư nhi bất 
				học tắc đăi”. Tư là nghĩ, 
				vơng là không có ǵ. Câu này dịch nghĩa như sau: Hể chỉ biết học 
				mà thôi, không biết suy nghĩ, th́ có học cũng như không. Nếu chỉ 
				suy nghĩ mà không học th́ chẳng được ǵ.
				
				
				       
				Tử viết: 
				“Bất viết như chi hà như chi hà giả, 
				ngô mạt như chi hà dă dĩ hỹ”
				       
				Dịch: Học phải biết nghĩ, có nghĩ mới sinh ra nghi, v́ nghi mà 
				sinh ra nghĩ ngợi, học như thế th́ mới hữu ích, người ấy mới có 
				thể dạy cho nên. Nếu có một người tối ngày không biết nghĩ, 
				người như thế thời ta không biết tính sao cho họ nữa ( nghĩa là 
				không dạy được )
				       
				Sao lại dám nói là tôn sùng, lệ thuộc quá vào vai tṛ người thầy 
				?
				       
				Cái học từ chương khoa cử là cái học làm lụn bại nho giáo, chứ 
				đâu phải là cái học khai phóng của Khổnggiáo.
				
				
				       
				Mạnh Tử dạy: 
				“Tận tín thư tắc bất như vô thư” 
				= Tin quá vào sách, không bằng đừng đọc sách
				
				       
				10/ HV : 
				Vợ chồng sống với nhau suốt đời đồng cam cộng khổ,cùng nhau nuôi 
				dạy con cái nên người, th́ lại dạy :” phu thê như y phục, huynh 
				đệ như thủ túc “
				
				       
				Đáp : 
				Đây không dính ǵ tới lời dạy của Khổng Mạnh, đó là lời của Lưu 
				Bị nói trong Tam quốc chí diễn nghĩa
				
				       
				11/ HV : 
				Nho giáo không cổ suư cho thượng tôn pháp luật, mà cổ suư cho 
				việc sùng bái cá nhân ( quan thanh liêm, vua hiền biết thương 
				dân ) nên người dân mặc nhiên nghĩ rằng việc bị những kẻ có 
				quyền bóc lột hoặc đè đầu cỡi cổ là chuyện b́nh thường, c̣n lâu 
				lâu mới được ban ơn mưa móc th́ coi là phước đức phải mang ơn 
				suốt đời. Chính v́ vậy, dù có bị chèn ép, bất công, họ cũng cố 
				gằng chịu và mong chờ một minh quân hoặc liêm quan xuất hiện.
				
				       
				Đáp : 
				Chuyện này là do chế độ phong kiến tạo ra. Một lần nữa, tôi muốn 
				lập lại là 
				những chuyện xấu xa của chế độ phong 
				kiến không phải là do giáo dục của Khổng Mạnh.
				 
				
				
				       
				Xin mời nghe về chuyện thượng tôn pháp luật của Mạnh Tử : Đào 
				Ứng hỏi Mạnh Tử : 
				“ Ông Thuấn làm thiên tử, ông Cao Dao 
				coi bộ h́nh, cha ông Thuấn là Cổ Tẩu phạm tội giết người th́ ông 
				Cao Dao xử trí ra sao?”. 
				Mạnh Tử đáp: 
				Cứ theo luật pháp mà thi hành ( nghĩa 
				là phải xử tử ). Hỏi:
				
				Vậy vua Thuấn không ngăn cản được sao? 
				Đáp : 
				Ḱa, vua Thuấn làm sao ngăn cản được. 
				Pháp luật đă truyền lại th́ phải thi hành
				
				       
				12/ HV 
				: Nho giáo đặt trung quân trước ái quốc
				
				       
				Đáp : 
				Làm ǵ có chuyện đó, như trên đă nói : 
				
				“ Dân vi quí, xă tắc thứ chi, quân vi 
				khinh”. Vua chúa phong kiến 
				đặt ra luật lệ để bảo vệ tuyệt đối chế độ toàn trị, đâu có phải 
				là chủ trương của Khổng giáo.
				
				       
				13/ HV : 
				Đó là chưa kể mấy bố nghĩa khí rởm, sĩ diện hảo, ra ngoài kết 
				nghĩa với những thứ anh em giang hồ vớ vẩn, bị người ngoài lợi 
				dụng, trong khi vợ con ốm đau gần chết cũng chẳng nhờ được, mà 
				mồm cứ leo lẻo “huynh đệ như thủ túc, phu thê như y phục”.
				
				       
				Đáp : 
				Chuyện này đă giải thích ở trên, những hạng thất phu làm càn vô 
				trách nhiệm với gia đ́nh xă hội nào thời nào chẳng có sao lại 
				bảo là do nộc độc Khổng tử?
				
				       
				14/ HV : 
				Ở thế kỉ 21 mà vẫn c̣n nhiều người coi Nho giáo là  chuẩn 
				mực đạo đức và truyền thống văn hoá dân tộc th́ tôi nói thẳng là 
				tiền đồ dân tộc VN c̣n đen tối lâu dài
				
				       
				Đáp : 
				Tôi cũng xin thưa với ông Huỳnh Viên là : 
				
				nếu mỗi người VN giữ đúng lời dạy của 
				Khổng giáo chính thống, những chính trị gia biết tu thân để giử 
				lễ, nghĩa, liêm, sỉ th́ xả hội VN sẽ lành mạnh và tiến bộ nhanh 
				không thể tưởng
				       
				Tôi ước sao có con ḅ cạp nào chích cho tôi vài “nọc độc Khổng 
				tử “, để tôi khỏi mất công tu thân sửa ḿnh mỗi ngày mà có đủ cả 
				các đức của người quân tử: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.
				
				
				       
				Học tṛ của đức Khổng Tử là Tử Lộ tên Do hay nói những điều ḿnh 
				không biết, ngài dạy : 
				
				“ Do ! Hối nhữ tri chi hồ, tri chi vi 
				tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri dă”. 
				Dịch : 
				Do ! Ta thường chỉ cho con cái cách 
				biết, hễ cái ǵ con biết th́ tự nhận là biết, cái con không biết 
				thời tự nhận là không biết, ấy là biết vậy.
				
				       
				Tôi chỉ là kẻ hậu học, khiêm tốn nói lên những cái tôi biết dựa 
				trên sách vở chớ chẳng dám nói điều ǵ mà không có dẫn chứng.
				
				       
				Tăng Quốc Kiệt 
				
				
				mùa đông 2022
				
				————————-
				
				Tài liệu tham khảo:
				
				1/ Nho giáo: Trần trọng Kim
				
				2/ Khổng học đăng : Phan bội Châu Chavann
				
				3/ Nho giáo Trung Quốc : Nguyễn tôn Nhan.
				
				4/ Mạnh tử : Nguyễn hiến Lê.
				
				6/ Khổng tử luận : Edward
				
				7/ Khổng giáo luận: Hovalaque
				
				8/ Sử Trung quốc: NHL
				
				
				Nguồn:
				
				www.danchimviet.info