Để trả lời bài viết:
Nọc độc Khổng Tử của tác giả Huỳnh Viên
Dẫn nhập:
Trong đời hạ nguơn mạt pháp con người v́ chạy theo tiền tài,
danh lợi mà tranh giành sát phạt lẫn nhau, trở thành hung bạo,
mất dần đạo đức, nền tảng gia đ́nh đổ vỡ, phong hoá suy đồi, sụp
đổ.
V́ vậy, Đức Chí Tôn khai đạo kỳ ba này dùng
Nho tông
(để)
chuyển thế
tức là lấy những tinh hoa của Nho giáo để khuyến dạy con người
trong thời Hạ ngươn mạt kiếp để phục hồi lại nền phong hoá thuần
lương, xă hội đạo đức của đời Thượng nguơn Thánh đức.
Trong thuyết đạo của Đức Hộ Pháp có viết: “Nền đạo Cao Đài là
Nho tông chuyển thế
th́ tức nhiên của toàn xă hội nhơn quần tại mặt địa cầu này, nhờ
đạo Nho sửa đương, chỉnh đốn thiên hạ lại”. (theo
Hiền tài Quách văn Ḥa)
Tuy nhiên,đôi khi những môn đệ của Đức Cao Đài gặp không ít
những câu văn được cho là của Nho giáo, được lưu truyền phổ biến
từ xưa cho đến nay. Nó là mục tiêu để những người khác (trí
thức) khích bác, biếm nhẻ và nếu chúng ta không t́m hiểu kỹ th́
những câu này cũng có thể tạo cho ta một cảm giác bất an trong
suy nghĩ.
Chẳng
hạn,
“Quân xử thần tử, thần bất tử bất
trung; phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu”
hay về tam ṭng của nữ phái:
“Tại gia ṭng phụ, xuất giá ṭng phu, phu tử ṭng tử”,
v.v…, có c̣n phù hợp cho nhơn loại ở thế kỷ XXI này không?
Bài
“Để trả lời…”
của tác giả Tăng Quốc Kiệt đăng trên trang mạng Đàn Chim Việt
dưới đây sẽ giúp cho chúng ta giải đáp phần nào những vấn nạn
này.
Bài viết này hơi dài nhưng thấy rằng nó có thể bổ ích về mặt tư
tưởng cho những tín đồ Cao Đài b́nh thường như chúng ta, nên Ban
Biên Tập sẽ để vào mục TƯ LIỆU để tiện tham khảo.
(BBT)
Tôi vừa đọc xong
bài viết kí tên Huỳnh Viên
trên net do người bạn chuyển và một bài tương tự đăng trên VN
Global Network với tựa đề:
V́ sao nho giáo là nọc độc của tinh
thần, kư tên Đặng Tiến (
8/10/2021 ) Tôi không biết ai thật sự là tác giả, trong bài viết
này, tôi xin mạn phép trả lời ông Huỳnh Viên ( HV )
Ngày nay, do phong trào chống Trung quốc đang lên mạnh, (do chủ
trương bá quyền nước lớn của Trung cộng ) cộng với khuynh hướng
xem cái ǵ Made in China cũng xấu, lại thêm các viện Khổng Tử
mọc lên cùng khắp để làm gián điệp, thành thử cụ Khổng trỡ thành
nạn nhân là điều khó tránh
Tôi viết bài này không chỉ phản biện từng điểm một do ông HV nêu
ra mà c̣n nhằm giải ảo những thành kiến về đạo Khổng
mà tôi nghĩ như Phật dạy, bởi vô minh mà có. Tôi không nói về
Khổng giáo nh́n toàn diện v́ đạo Khổng vừa rộng lại vừa sâu mà
trong phạm vi bài viết này không thể nói hết được
Xin nhắc Khổng Tử sống cách đây hơn 2500 năm, thời đại loạn của
nước Trung hoa , chủ trương của ông là trị loạn, tất cả học
thuyết của ngài là đưa phong hoá tốt đẹp của đời Nghiêu Thuấn mà
giáo hoá người dân, Mạnh Tử tin rằng nhân chi sơ tính bản thiện
nên dùng giáo dục dạy con người sống lương thiện, trái với phái
pháp gia như Tuân Tử tin rằng nhân chi sơ tính bản ác, nên phải
dùng h́nh phạt nặng răn đe để dân chúng sợ mà không phạm pháp
Khổng Tử chủ trương trong gia đ́nh, ngoài xă hội, trong một
nước, đâu đâu cũng phải có tôn ti trật tự, người trên phải giữ
phận người trên, kẻ dưới phải giữ phận kẻ dưới, nhưng người trên
không được áp bức kẻ dưới. Có những điều Khổng Tử dạy đúng cho
muôn đời như phải giử lễ, nghĩa, liêm, sỉ hay phải tu thân tự
sửa ḿnh để ngày mai tốt hơn hôm nay để có nhân, nghĩa, lễ, trí,
tín là các điều mà đời nào cũng tốt. Có điều không c̣n hợp thời
nữa th́ phải bỏ
Ông Huỳnh Viên
lẫn lộn
giữa học thuyết Khổng Mạnh chân truyền
với cách diễn giải đạo Khổng bởi các thế hệ đời sau nhằm phục vụ
các vua chúa củng cố nền cai trị độc tôn của họ.
Khổng giáo với thời gian đă biến đổi từ nguyên thuỷ tới Hán nho,
Đường nho, Tống nho, Tân nho…Khổng giáo thời tiên tần (tức là
trước Tần Thuỷ Hoàng) rất tiến bộ.
1/ Lời ông Huỳnh Viên (HV):
Triết lí nho giáo đầy rẫy những mâu thuẫn tự phủ định bản thân.
Trong khi một mặt khuyên nam nhi chí tại tứ phương, mặt khác lại
ràng buộc “ Phụ mẫu tồn, bất khả viễn du “= Cha mẹ c̣n
sống th́ không được đi xa
Đáp:
Câu này luận ngữ chương Lư nhân IV: “ Phụ mẫu tại, bất viễn
du, du tất hữu phương”. Trần Trọng Kim dịch và giảng: Khi
cha mẹ c̣n, không làm điều ǵ cho cha mẹ buồn, không nên đi xa,
có đi xa th́ phải cho cha mẹ biết đi chỗ nào, để cha mẹ khỏi lo,
nhỡ có việc ǵ, c̣n biết nơi mà t́m. Tôi tưởng rằng ngày nay,
con cháu ông HV có đi đâu, cũng nên báo cho ông biết, đó là lẽ
thường. Khổng giáo không có dạy cứ phải ru rú ở nhà không thực
hiện chí tại bốn phương
Trong sách Khổng học đăng, cụ Phan Bội Châu giảng: Nghĩa vụ loài
người ở trên nghĩa vụ làm con, có khi phải đi làm việc quốc gia,
không đóng cửa ở nhà măi được, nên thánh nhân dạy:
“Sĩ nhi hoài cư, bất túc dĩ vi sĩ hĩ”:
đă là kẻ sĩ mà chỉ muốn ở nhà cho yên thân th́ không phải là kẻ
sĩ tốt
2/ HV:
“ C̣n chuyện ngày xưa cha mẹ mất, phải bỏ việc về nhà, dựng lều
bên mồ, 3 năm thụ tang
Đáp:
Chuyện để tang 3 năm là có, c̣n chuyện dựng lều là không, chỉ có
học tṛ của KT v́ thương thầy mà làm thế sau khi thầy mất
3/ HV:
Nam nhi chí tại bốn phương nào mà mục đích học là chỉ để
đạt chút công danh để về lo vun đắp cho ḍng họ gia đ́nh
Đáp:
Học để thi đổ ra làm quan là do chế độ phong kiến tạo ra. Khổng
Tử dạy trong thiên Tử Hăn:
Tử tuyệt tứ : Vô ư, Vô tất, Vô cố, Vô
ngă. Tôi chỉ nhấn mạnh về
vô ngă nghĩa là không được chỉ nghĩ đến cái riêng ta, chứ ngài
khônghề dạy kẻ sĩ vị ngă, vinh thân, ph́ gia.
4/ HV:
Chí tại bốn phương thế nào mà phải lấy vợ sinh bằng được con
trai, không th́ cứ phải đẻ măi cho tới khi có thằng con để sau
này nó để tang cha
Đáp:
Chuyện mong có đứa con trai để nối dơi, không chỉ là ao ước của
người theo đạo Khổng, chuyện đó có cùng khắp thế giới, từ Ả Rập
đến Ân Độ và các văn hoá khác không hề chịu ảnh hưởng của “ nọc
độc Khổng Tử “
5/ HV:
Nho giáo dạy:
“Thượng bất chính, hạ tất loạn”
nhưng lại kèm theo câu:
“Quân xử thần tử, thần bất tử bất
trung” là thế nào? Mồm th́
bảo thằng trên không ra ǵ, th́ đừng trách thằng dưới, nhưng cho
quyền thằng trên được lạm sát thằng dưới, mà thằng dưới
phải chịu chết để khỏi mang tiếng bất trung
Dạy “phụ
bất từ th́ tử bất hiếu”,
nhưng lại dạy,
“phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu”
cha mẹ giết con ḿnh th́ có thể từ phụ được không? Con muốn sống
th́ lại cho là bất hiếu th́ nó là thứ đạo lí quái gở ǵ ?
Để trả lời các câu hỏi trên, tôi xin vắn tắt như sau: Các câu
hỏi trên dựa trên các dữ kiện hoàn toàn sai lạc
Hai câu: Quân xử thần tử, thần
bất tử bất trung
Phụ xử tử vong, tử bất vong bất hiếu
Dịch: Vua xử thần chết, thần
không chết là không trung
Cha xử con chết, con không chết là bất hiếu
Chắc chắn không phải chủ trương của nho giáo thời tiên tần
(khoảng năm 206 trước Tây lịch) cũng không phải của nho giáo
chính thống sau đó. Theo
Cơ cấu Việt Nho
của GS Kim Định, câu nói này là của
thái tử Phù Tô, con trưởng của Tần Thuỷ Hoàng. Tôi xin giải
thích cặn kẽ cho dễ hiểu: Phù Tô bị đày lên phía bắc để xây vạn
lí trường thành cùng với tướng Mông Điềm v́ đă dám chống lại chủ
trương đốt sách chôn học tṛ của vua cha, khi TTH đi tuần du tới
Cối Kê th́ bị bịnh nặng sắp chết, trối lại là phải gọi Phù Tô về
gấp để lên ngôi hoàng đế. Thái giám Triệu Cao bàn với Thừa tướng
Lí Tư là nếu để Phù Tô lên ngôi th́ hai người sẽ mất địa vị và
có thể mất mạng, do đó họ sửa chiếu bắt Phù Tô phải chết, tướng
Mông Điềm cản Phù Tô đừng nghe lời chiếu giả, Phù Tô không nghe
mới nói câu trên, do dại khờ mà PT mất mạng, cũng do dại khờ mà
nhà Tần sau đó bị diệt vong
Theo Luận ngữ, Khổng Tử dạy:
“Quân quân, Thần thần, Phụ phụ, Tử tử”
Dịch nghĩa: Vua phải ra vua, Tôi phải ra tôi, Cha phải ra cha,
Con phải ra con.
Đó là chính danh, ai làm tṛn phận nấy th́ xă hội mới có trật
tự, không có ǵ là mâu thuẫn cả.
Mạnh Tử dạy:
– Vua coi bề tôi như chân tay, bề tôi sẽ coi vua như tâm phúc
– Vua coi bề tôi như chó ngựa, bề tôi sẽ coi vua như người đi
đường
– Vua coi bề tôi như đất cỏ, bề tôi sẽ coi vua như giặc thù ( Có
thể giết vua như giết giặc (tqk)
Mạnh Tử cũng dạy:
“ Dân vi quí, Xă tắc thứ chi, Quân vi khinh, thị cố đắc hăo, ḱ
dân nhi vi thiên tử”.
Dịch nghĩa: Dân quí nhất, kế đó là xă tắc, vua là nhẹ, có ḷng
dân rồi mới làm thiên tử được. Có lời nào biểu lộ dân chủ hơn?
Ngày xưa đi thi mà viết câu này th́: một là thi rớt, hai là mất
đầu, ba là tam tộc bị tru di
Có người hỏi Khổng Tử về chuyện Vơ Vương giết vua Trụ, ngài trả
lời:
Ta chỉ nghe Vơ Vương giết một người
tên Trụ chứ có nghe ai nói Vơ Vương giết vua bao giờ đâu,
có nghĩa là thiên tử mà vô đạo th́ ai cũng có quyền lật đổ. Tuân
Tử nói:
Giết một tên vua tàn bạo, có khác ǵ
giết một tên phu xe độc ác.
Tôi tưởng những câu chuyện trên đă minh định quan niệm của khổng
giáo về liên hệ vua tôi, và không hề có chuyện cha giết con
6/ Ông Huỳnh Viên viết
: Nho giáo dạy:
Phu phụ tương kính như tân,
vợ chồng kính nhau như khách, Nhưng bắt người phụ nữ xuất giá
ṭng phu (Lấy chồng phải phụ thuộc vào chồng ), thử hỏi : vợ
chồng kính trọng nhau như khách, th́ tại sao lại có chuyện ṭng
phu? Đă tôn trọng lẫn nhau sao lại cho quyền nam hữu tam thê
thiếp, c̣n gái chính chuyên một
chồng?
Đáp:
Theo Wikipedia, vào giai đoạn sơ khai của nho giáo, tam ṭng
chỉ dùng để định vị trí của người phụ nữ trong gia đ́nh khi làm
lễ trước bàn thờ.
– Ở nhà th́ đứng sau lưng cha.
– Lấy chồng th́ đứng sau lưng chồng
– Chồng chết đứng sau lưng con.
Đó là tài liệu sớm nhất nói về tam ṭng theo kinh lễ. Nhưng
chuyện tam ṭng có ǵ đáng trách?
– Lúc con gái c̣n nhỏ th́ ṭng theo cha, bổn phận người cha là
phụ từ, tử ( nử ) hiếu
– Lúc có chồng th́ có lời dạy bổn phận người chồng phải đối với
vợ tương kính như tân
– Lúc chồng chết th́ về ở với con, con phải hiếu thảo với mẹ, v́
đạo Khổng dạy Hiếu đứng đầu trăm nết tốt.
Trai ba thê thiếp là để giải quyết vấn đề xả hội thời xuân thu
chiến quốc, chiến tranh triền miên, thây chết đầy đồng, chiến
tranh cướp đi hàng triệucon trai, nạn trai thiếu gái thừa giải
quyết cách sao ?
7/ Ông Huỳnh Viên:
Bạn tôi ghi rằng: “ Bà nội tôi, bà ngoại tôi, mẹ tôi, d́ tôi, cô
tôi, vợ tôi, và cả hai con gái tôi nữa, họ đều là nữ nhân,mà nữ
nhân là tiểu nhân…Đau thật khi Khổng Khâu ghi:
nữ nhi thường t́nh, nữ nhi chính thị
tiểu nhân.
Đáp :
Ai dạy bạn ông HV điều đó, nết tốt nhất của Khổng giáo là
chữ hiếu, sao ông Khổng ,ông Mạnh lại dám cả gan gọi các bà
ḿnh, mẹ ḿnh là tiểu nhân được
Câu sau đây trong Luận ngữ- Dương Hoá
“Duy nữ tử dữ tiểu nhân vi nan dưỡng
dă, cận chi tắc bất tôn, viễn chi tắc oán”.
Người ta hiểu sai cố t́nh hay vô t́nh không biết đă dịch: “ Duy
phụ nữ và tiểu nhân là khó dạy bảo, gần th́ vô lễ, xa thời oán
hận.
Có hai cách khác nhau để hiểu câu này một cách đúng đắn:
1/ Theo
thuyết văn giải tự, chữ dữ có ư là gả
cho ai đó, đó là quan niệm
chọn rể của Khổng Tử, do đó câu này phải dịch là : “ Nếu mà gả
con gái cho kẻ tiểu nhân th́ khó mà dạy bảo được, gần con th́ nó
vô phép, xa con th́ con oán hận.
2/ Theo cách hiểu thứ hai th́
“nữ tử”
có nghĩa mở rộng là
“ người nội tâm âm hiểm xảo trá”.
Do đó phải dịch là :
Những người nội tâm âm hiểm, xảo trá,
nhân cách bỉ ổi, là người khó sống chung nhất, gần họ th́ họ sẽ
vô lễ, xa cách họ th́ họ sẽ oán hận.
Do đó, câu này không có ư ǵ miệt thị
phụ nữ
8/ HV :
Nho giáo dạy người đi học tôn sùng và lệ thuộc quá mức vào vai
tṛ của người thầy
( nhất tự vi sư, bán tự vi sư
) và những sách gọi là sách thánh hiền ( thậm chí cái ǵ từ nho
giáo viết cũng cứ cho là sách nói, sách của ông thánh ) nhưng
không khuyến khích sự suy nghĩ, phản biện
Đáp:
Theo thành ngữ điển cố Trung Quốc do Lê huy Tiên dịch, câu nhất
tự vi sư, bán tự vi sư chẳng dính líu ǵ với Khổng học. nó bắt
nguồn từ đời Đường, có một nhà sư là Từ Kỉ ham làm thơ, làm được
mấy câu thơ mai sớm:
Thôn trước trong tuyết dày
Đêm qua mấy cành hoa nở
Ông đem khoe cho bạn là Trịnh Cốc xem, ông này mới sữa lại thay
v́ mấy cành, không diễn tả được cái ư sớm thành ra “ một cành
hoa nở “ Từ đó người ta mới gọi ông Trịnh Cốc là thầy chữ, một
chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy là có giai thoại từ đó
9/ Ông HV nói thêm:
Mục đích của việc học là giải phóng tư tưởng và mỡ mang kiến
thức, trong khi mục đích học của nho giáo là làm nô lệ cho tư
tưởng và kiến thức ( giỏi cỡ Nguyễn công Trứ mà c̣n lên bờ xuống
ruộng nữa là học hành ba chữ lem nhem ) tqk: Ở đây tôi thật
không hiểu ông muốn nói cái ǵ?
Trả lời :
Trong Khổng học đăng của cụ Phan bội Châu trang 218:
Tử viết :
“ Học nhi bất tư tắc vơng. Tư nhi bất
học tắc đăi”. Tư là nghĩ,
vơng là không có ǵ. Câu này dịch nghĩa như sau: Hể chỉ biết học
mà thôi, không biết suy nghĩ, th́ có học cũng như không. Nếu chỉ
suy nghĩ mà không học th́ chẳng được ǵ.
Tử viết:
“Bất viết như chi hà như chi hà giả,
ngô mạt như chi hà dă dĩ hỹ”
Dịch: Học phải biết nghĩ, có nghĩ mới sinh ra nghi, v́ nghi mà
sinh ra nghĩ ngợi, học như thế th́ mới hữu ích, người ấy mới có
thể dạy cho nên. Nếu có một người tối ngày không biết nghĩ,
người như thế thời ta không biết tính sao cho họ nữa ( nghĩa là
không dạy được )
Sao lại dám nói là tôn sùng, lệ thuộc quá vào vai tṛ người thầy
?
Cái học từ chương khoa cử là cái học làm lụn bại nho giáo, chứ
đâu phải là cái học khai phóng của Khổnggiáo.
Mạnh Tử dạy:
“Tận tín thư tắc bất như vô thư”
= Tin quá vào sách, không bằng đừng đọc sách
10/ HV :
Vợ chồng sống với nhau suốt đời đồng cam cộng khổ,cùng nhau nuôi
dạy con cái nên người, th́ lại dạy :” phu thê như y phục, huynh
đệ như thủ túc “
Đáp :
Đây không dính ǵ tới lời dạy của Khổng Mạnh, đó là lời của Lưu
Bị nói trong Tam quốc chí diễn nghĩa
11/ HV :
Nho giáo không cổ suư cho thượng tôn pháp luật, mà cổ suư cho
việc sùng bái cá nhân ( quan thanh liêm, vua hiền biết thương
dân ) nên người dân mặc nhiên nghĩ rằng việc bị những kẻ có
quyền bóc lột hoặc đè đầu cỡi cổ là chuyện b́nh thường, c̣n lâu
lâu mới được ban ơn mưa móc th́ coi là phước đức phải mang ơn
suốt đời. Chính v́ vậy, dù có bị chèn ép, bất công, họ cũng cố
gằng chịu và mong chờ một minh quân hoặc liêm quan xuất hiện.
Đáp :
Chuyện này là do chế độ phong kiến tạo ra. Một lần nữa, tôi muốn
lập lại là
những chuyện xấu xa của chế độ phong
kiến không phải là do giáo dục của Khổng Mạnh.
Xin mời nghe về chuyện thượng tôn pháp luật của Mạnh Tử : Đào
Ứng hỏi Mạnh Tử :
“ Ông Thuấn làm thiên tử, ông Cao Dao
coi bộ h́nh, cha ông Thuấn là Cổ Tẩu phạm tội giết người th́ ông
Cao Dao xử trí ra sao?”.
Mạnh Tử đáp:
Cứ theo luật pháp mà thi hành ( nghĩa
là phải xử tử ). Hỏi:
Vậy vua Thuấn không ngăn cản được sao?
Đáp :
Ḱa, vua Thuấn làm sao ngăn cản được.
Pháp luật đă truyền lại th́ phải thi hành
12/ HV
: Nho giáo đặt trung quân trước ái quốc
Đáp :
Làm ǵ có chuyện đó, như trên đă nói :
“ Dân vi quí, xă tắc thứ chi, quân vi
khinh”. Vua chúa phong kiến
đặt ra luật lệ để bảo vệ tuyệt đối chế độ toàn trị, đâu có phải
là chủ trương của Khổng giáo.
13/ HV :
Đó là chưa kể mấy bố nghĩa khí rởm, sĩ diện hảo, ra ngoài kết
nghĩa với những thứ anh em giang hồ vớ vẩn, bị người ngoài lợi
dụng, trong khi vợ con ốm đau gần chết cũng chẳng nhờ được, mà
mồm cứ leo lẻo “huynh đệ như thủ túc, phu thê như y phục”.
Đáp :
Chuyện này đă giải thích ở trên, những hạng thất phu làm càn vô
trách nhiệm với gia đ́nh xă hội nào thời nào chẳng có sao lại
bảo là do nộc độc Khổng tử?
14/ HV :
Ở thế kỉ 21 mà vẫn c̣n nhiều người coi Nho giáo là chuẩn
mực đạo đức và truyền thống văn hoá dân tộc th́ tôi nói thẳng là
tiền đồ dân tộc VN c̣n đen tối lâu dài
Đáp :
Tôi cũng xin thưa với ông Huỳnh Viên là :
nếu mỗi người VN giữ đúng lời dạy của
Khổng giáo chính thống, những chính trị gia biết tu thân để giử
lễ, nghĩa, liêm, sỉ th́ xả hội VN sẽ lành mạnh và tiến bộ nhanh
không thể tưởng
Tôi ước sao có con ḅ cạp nào chích cho tôi vài “nọc độc Khổng
tử “, để tôi khỏi mất công tu thân sửa ḿnh mỗi ngày mà có đủ cả
các đức của người quân tử: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.
Học tṛ của đức Khổng Tử là Tử Lộ tên Do hay nói những điều ḿnh
không biết, ngài dạy :
“ Do ! Hối nhữ tri chi hồ, tri chi vi
tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri dă”.
Dịch :
Do ! Ta thường chỉ cho con cái cách
biết, hễ cái ǵ con biết th́ tự nhận là biết, cái con không biết
thời tự nhận là không biết, ấy là biết vậy.
Tôi chỉ là kẻ hậu học, khiêm tốn nói lên những cái tôi biết dựa
trên sách vở chớ chẳng dám nói điều ǵ mà không có dẫn chứng.
Tăng Quốc Kiệt
mùa đông 2022
————————-
Tài liệu tham khảo:
1/ Nho giáo: Trần trọng Kim
2/ Khổng học đăng : Phan bội Châu Chavann
3/ Nho giáo Trung Quốc : Nguyễn tôn Nhan.
4/ Mạnh tử : Nguyễn hiến Lê.
6/ Khổng tử luận : Edward
7/ Khổng giáo luận: Hovalaque
8/ Sử Trung quốc: NHL
Nguồn:
www.danchimviet.info