ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

TÒA THÁNH TÂY NINH

HƯƠNG ĐẠO FLORIDA

NGÔ VĂN CHIÊU

VÀ PHÁI CHIẾU MINH TAM THANH VÔ VI

Thiên Vân

       I.- TIỂU SỬ NGÔ VĂN CHIÊU
       Ngô Văn Chiêu sinh ngày 7 tháng giêng năm Mậu Dần (Dl 28/02/1878) trong một căn nhà lá nằm ở phía sau một ngôi chùa thờ Quan Đế tại quận Bình Tây, Chợ Lớn. Thân phụ là ông Ngô Văn Xuân và thân mẫu là bà Lâm Thị Quý.
       Khi sinh ra Ngài Chiêu được sáu tuổi, ông bà thân của Ngài phải làm việc tại Hà Nội, nên gởi Ngài cho người em ruột là bà Ngô Thị Đây ở Mỹ Tho đem về nuôi dưỡng.
Ngài sống với người cô nầy đến 12 tuổi thì được vào ở nội trú trong trường Collège Mỹ Tho, rồi sau đó được học bổng nhà nước cho lên học ở trường Chasseloup Laubat Sài Gòn. Đến năm 21 tuổi, Ngài đậu bằng Thành chung và ra làm quan.
       Ngày 23 tháng 3 năm 1899, Ngài được nhận vào làm thơ ký tại ở sở Tân Đáo Sài Gòn. Ngài theo sự hướng dẫn của người cô ruột kết hôn với bà Bùi Thị Thân, người làng Thạnh Trị, chợ Mỹ Tho. Ông bà sinh được vừa trai, vừa gái, cả thảy là chín người con.
Đến năm 1902, vì mẹ bị bịnh nên Ngài đến một đàn cầu Tiên của chi Minh Thiện ở Thủ Dầu Một, Bình Dương để xin thuốc. Ngài bắt đầu làm quen với việc hầu đàn thỉnh Tiên từ đó.
       Đến năm 1909, Ngài đổi về làm việc ở Tòa Hành Chánh tỉnh Tân An và đến năm 1917 Ngài thi đậu Tri huyện, nhưng vẫn tiếp tục làm việc ở Tân An cho đến cuối năm 1919, sau khi thân mẫu từ trần, Ngài mới được lịnh đổi đi Hà Tiên.
       Hà Tiên có rất nhiều đàn cầu Tiên: Nào đàn ở lăng Mạc Cửu, nào đàn ở Thạch Động. Đàn ở lăng Mạc Cửu thì do các ông Lâm Tấn Đức, Phán Ngàn, Cao Văn Sự làm đồng tử. Trước đây, đàn cầu Tiên thỉnh thoảng bị quỷ ma khuấy phá, nên ít khi có Tiên giáng, đến khi Ngài Ngô về tham dự hầu đàn thì không còn xảy ra nữa mà có Tiên giáng liền. Do đó các người hầu đàn hết mực kính trọng Ngài.
       Một trong những đàn cầu cơ nơi đây có vị Tiên nữ xưng là Ngô Kim Liên giáng cho Ngài hai bài thi tứ tuyệt có ý khuyên Ngài tu hành:
       Văng vẳng nhạn kêu bạn giữa thu,
       Rằng trời cùng đất vẫn xa mù.
       Non Tây ngảnh lại đường gai góc,
       Gắng chí cho thành bực trượng phu;
                         ***
       Ngần trăng tỏ rỏ giữa trời thu,
       Cái cảnh Tây phương vẫn mịt mù.
       Mắt tục nào ai trông thấy đấy,
       Lắm công trình mới đúng công phu.
       Ngài Chiêu trấn nhậm ở Hà Tiên được tám tháng thì Ngài được lịnh đổi đi làm Chủ Quận Phú Quốc ngày 26 tháng 10 năm 1920 và làm việc tại đây được bốn năm. Tại Phú Quốc Ngài Ngô văn Chiêu thường lên núi Dương Đông cầu cơ thỉnh Tiên nhiều lần, nhưng có một vị Tiên giáng cơ chẳng chịu xưng tên, bảo Ngài làm đệ tử thì Tiên Ông sẽ dạy đạo cho, và bảo đừng tụng kinh Minh Thánh nữa.
       Sau đó vị Tiên Ông khuyên Ngài lo tu và rán ăn chay mười ngày trong một tháng. Chưa kịp ăn chay mười ngày thì trong đàn cơ ngày 8 tháng 2 năm 1921, tại chùa Quan Âm Phú Quốc, vị Tiên Ông giáng cơ bảo Ngài: Chiêu! Tam niên trường trai. Kể từ ngày mùng 1 tết năm Tân Dậu (1921), Ngài Chiêu bắt đầu ăn trường chay và học đạo.
       Một chiều kia, vào khoảng cuối tháng giêng âm lịch năm Giáp Tý (1924), trong lúc đang ngồi hóng mát nơi ven biển, bỗng nhiên Ngài thấy một cảnh thật đẹp hiện ra trên biển cả nơi chỗ trời nước giáp nhau. Cảnh đó vừa khuất lại hiện ra một cảnh khác. Ngài ngồi ngắm một cách mê say, hơn mười lăm phút sau, cảnh thần Tiên mới biến mất. Sau nầy trong đàn cơ, vị Tiên Ông cho Ngài biết đó là cảnh Bồng Lai. Từ đó Ngài hết lòng tin tưởng Tiên Ông và quyết chí lập bàn thờ để thờ phụng Người, nhưng chưa tìm được hình ảnh gì để thờ phụng.
       Một buổi sáng, trong khi Ngài đang ngồi trên một chiếc võng sau dinh quận Dương Đông, bỗng nhiên Ngài thấy xuất hiện trước mặt con mắt thật lớn, hào quang chói ngời như mặt trời. Ngài sợ hãi vô cùng vội nhắm mắt lại, không dám nhìn lâu. Một lúc sau, khi Ngài mở mắt ra thì con mắt vẫn chưa biến mất, mà lại có phần chói ngời hơn nữa. Ngài chợt hiểu rằng Tiên Ông cho Ngài hình tượng để thờ phụng. Ngài vội vàng quỳ xuống chắp tay khẩn nguyện, con mắt liền tự nhiên lu dần rồi biến mất.
       Ít lâu sau, chưa kịp vẽ hình tượng con mắt để thờ thì Ngài thấy con mắt xuất hiện lần thứ hai. Do đó Ngài vội vẽ “con mắt” (Thiên Nhãn) để thờ phụng, không dám chậm trễ nữa.
       Sau khi Ngài Chiêu thờ Thiên Nhãn rồi thì Tiên Ông mới xưng danh là “Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát” và chỉ dạy Ngài phải kêu Tiên Ông bằng Thầy, chứ không cho phép dùng danh xưng khác.
       Ngày 1 tháng 1 năm 1924, Ngài được nhà nước thăng lên ngạch Tri Phủ. Khi Ngài Chiêu sắp đổi về Sài Gòn, Đức Cao Đài Tiên Ông giáng cơ ban cho Ngài một bài thi sau đây:
       Kín ngoài rồi lại kín trong,
       Đường xa phong cẩn thưởng lòng để vui.
       Công đầu chịu cực đừng lui,
       Thiên tào thăng thưởng đạo mùi ngọt ngon.
       Ba năm lòng sáng như son,
       Trèo non xuống biển vuông tròn công phu.
       Chớ phiền mỏi mệt lòng tu,
       Trăng kia mây vẹt, Đường Ngu gặp hiền.
       Mựa toan vụ thấy Thanh Thiên,
       Các đào rõ biết mối truyền chánh tông.
       Giờ nầy Thầy điểm thâm công,
       Ngày sau con sẽ cỡi rồng về nguyên.
       Ngoài trong sạch tợ bạch liên,
       Khá lòng gìn giữ mối giềng chớ xao.
       Chiêu chiêu nguyệt thấu thanh thao,
       Trên đầu cũng có Thiên Tào xét xem.
       Thấm mùi con biết lân nem,
       Đề hồ con uống Thầy xem ân cần.
       Đạo luyện khắc kỷ phục thân,
       Chiêu con khá giữ, Thầy phân cạn lời.
       Đến ngày 29 tháng 7 năm 1924 Ngài được lịnh rời Phú Quốc để đổi về làm việc tại Phòng Thương Mại trong Dinh Thống Đốc Nam Kỳ. Trong thời gian ở Sài Gòn, ngày hai buổi Ngài làm việc tại dinh Thống Đốc, ngoài ra Ngài cũng thường lui tới chùa Ngọc Hoàng ở Dakao, ít giao thiệp với người khác, dành thì giờ để lo cho việc công phu.
Trên bước đường làm quan, Ngài Ngô Văn Chiêu có tiếng là vị quan thanh liêm, chánh trực, công bình. Đối với bạn đồng sự, Ngài rất khiêm tốn, ôn hòa. Đối với dân chúng, Ngài tận tụy, hết lòng giúp đỡ, nhưng không bao giờ nhận tiền bạc, vật phẩm đền ơn đáp nghĩa của người khác.
       Vào cuối năm Ất Sửu (1925), Đức Cao Đài dạy Ngài Chiêu phải đem mối đạo truyền ra. Ngài độ được các ông quan Phủ Vương Quan Kỳ, ông Phán Nguyễn Văn Hoài, ông Phán Võ văn Sang, và Đốc Học Đoàn Văn Bản.
       Trong lúc đó, có một nhóm phò cơ ở Sai Gòn đã được thành lập vào ngày 22 tháng 1 năm 1926. Nhóm nầy được lịnh dạy của Đức Chí Tôn, bảo quý Ngài Cao Quỳnh Cư, Phạm Công Tắc, Cao Hoài Sang, Cao Quỳnh Diêu, Lê Văn Trung, Nguyễn Trung Hậu và Trương Hữu Đức phải đến chung hiệp với quan phủ Ngô Văn Chiêu mà lo mở đạo. Ngài còn dạy thêm: Mỗi việc chi phải do nơi Chiêu là anh Cả.
       Đêm giao thừa năm Ất Sửu, Đức Chí Tôn dạy quý Ngài trong hai nhóm đến thăm từng nhà của nhau. Tới khuya, gần đúng giáo thừa thì đến nhà Ngài Lê Văn Trung ở Chợ Lớn, thì Đức Chí Tôn giáng dạy:
       Chư môn đệ nghe.
       Chiêu, buổi trước hứa lời truyền đạo cứu chúng sanh, nay phải y lời mà làm chủ mối đạo, dìu dắt môn đệ Ta vào đường đạo đức đến buổi chúng nó lập thành, chẳng nên tháo trút. Phải thay mặt Ta mà dạy dỗ chúng nó.
       Sang năm Bính Dần (1926), nhằm đêm vía Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế, tại nhà ông Phủ Vương Quang Kỳ, Đức Chí Tôn ban cho một bài thi nêu tên 13 vị đệ tử để kỷ niệm buổi họp mặt:
       CHIÊU KỲ TRUNG độ dẫn HOÀI sanh,
       BẢN đạo khai SANG QUÝ GIẢNG thành.
       HẬU ĐỨC TẮC CƯ thiên địa cảnh,
       Hườn Minh Mân đáo thủ đài danh.
       Mười ba vị đệ tử đầu tiên của Đức Chí Tôn là Ngô Văn Chiêu, Vương Quang Kỳ, Lê Văn Trung, Nguyễn Văn Hoài, Đoàn Văn Bản, Võ Văn Sang, Cao Hoài Sang, Lý Trọng Quý, Lê Văn Giảng, Nguyễn Trung Hậu, Trương Hữu Đức, Phạm Công Tắc, Cao Quỳnh Cư. Do chữ Sang trong bài thi là tên của hai vị Võ Văn Sang và Cao Hoài Sang.
       Sau đêm vía, Đạo càng ngày càng mở rộng, Đức Chí Tôn thâu phục thêm rất nhiều đệ tử và việc truyền đạo tiến hành rất tốt đẹp.
       Riêng Ngài Chiêu vì theo tôn chỉ “Ngô thân bất độ hà thân độ”, nên Ngài ở nhà lo tự giác, tu luyện theo phép tu đơn và bắt đầu từ đêm 14 tháng 3 năm Bính Dần (Dl 24/4/1926), Ngài tách riêng ra, cùng với quý ông Nguyễn Văn Hoài, Võ Văn Sang, Lý Trọng Quý.
       Từ đây, tuy tôn chỉ khác nhau, một đàng lo phổ thông mối đạo, một đàng lại chuyên bề tự giác, nhưng tựu trung về phương diện tín ngưỡng vẫn thờ kỉnh Đức Cao Đài Thượng Đế.
       Sau khi tách rời khỏi nhóm Phổ Độ, Ngài Chiêu lập Cơ Tuyển Độ Chiếu Minh Tam Thanh Vô Vi, gọi tắt là Chiếu Minh Vô Vi. Do vậy Ngài đổi chữ lót trong tên Ngài thành chữ Minh và từ đó người ta gọi tên Ngài là Ngô Minh Chiêu.
       Tháng 4 năm Mậu Thìn (1928) Ngài xin nghỉ phép sáu tháng để tổ chức đi du lịch núi Tà Lơn và Đế Thiên Đế Thích. Sau đó Ngài trở lại làm việc tại dinh Thống Đốc Nam Kỳ như trước.
       Cuối năm 1931, Ngài bị mệt nhiều nên xin phép Chánh phủ cho nghỉ ở nhà dưỡng bịnh.
       Ngày 30 tháng 3 năm 1932, Ngài lại đi núi Tà Lơn với ý định bỏ xác nơi đây, nên không muốn trở về. Các đệ tử đi theo nài nỉ lắm, Ngài mới chịu về ở trong một cái Thảo lư cách châu thành Cần Thơ khoảng ba cây số.
       Ngài Ngô Văn Chiêu thường nói rằng, Đức Chí Tôn định cho Ngài sẽ liễu đạo trên sông Cửu Long, nên mới ban cho câu:
       Giờ nầy Thầy điểm thâm công,
       Ngày sau con sẽ cỡi rồng hồi nguyên.
       Thật vậy, đến sáng ngày 13 tháng 3 năm Nhâm Thân (Dl 18/4/1932), Ngài quyết định về Tân An.
       Trên đường đi, lúc xe chở Ngài xuống bến phà Mỹ Thuận, phà chạy gần nửa sông thì Ngài Ngô Văn Chiêu xuất thần thoát xác một cách êm ái vào lúc 3 giờ chiều ngày 13 tháng 3 năm Nhâm Thân, hưởng dương 55 tuổi.
       II.- PHÁI CHIẾU MINH TAM THANH VÔ VI
       Cao Đài Chiếu Minh Tam Thanh Vô Vi là một Chi Phái đầu tiên của Đạo Cao-Đài, thành lập sớm nhứt, từ cuối năm Bính Dần (1926) khi Ngài Ngô Văn Chiêu không nhận chức Giáo Tông, cùng với quý ông Nguyễn Văn Hoài, Võ Văn Sang, Lý Trọng Quý lo bề tự giác, tu luyện theo phép tu đơn và bắt đầu từ đêm 14 tháng 3 năm Bính Dần (Dl 24/4/1926), Ngài tách riêng ra lập Cơ Tuyển Độ Chiếu Minh Tam Thanh Vô Vi, gọi tắt là Chiếu Minh Vô Vi, Trụ sở Thánh Đức Tổ Đình tại phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ. Khi thành lập Chi phái nầy, Ngài đổi chữ lót trong tên của Ngài thành chữ Minh và từ đó người ta gọi tên Ngài là Ngô Minh Chiêu. Khi Ngài Ngô qui Tiên năm 1932 rồi thì ông Tư Huỳnh đứng ra lãnh đạo Chi Phái nầy.
       Nguyên hồi mới khai nền đạo Cao Đài, Đức Chí Tôn dự định phong phẩm Giáo Tông cho Ngài Ngô Văn Chiêu, nên trong Đàn cơ ngày 17 tháng 4 năm 1926, Đức Chí Tôn giáng cơ dạy ba ông Lê Văn Trung, Cao Quỳnh Cư, Phạm Công Tắc đến nhà Ngô Văn Chiêu bảo ông phải may một bộ Thiên phục Giáo Tông và dạy Bà Nữ Đầu Sư Hương Hiếu lãnh nhiệm vụ may bộ Đại phục đó cho hoàn thành.
Bài Thánh giáo ấy được chép lại như sau: “Trung, Cư, Tắc ba con lập tức lên Chiêu biểu nó phải sắm sửa liền một bộ Thiên phục màu trắng. Trên đầu chẳng phải bịt khăn mà đội mão trắng có chữ Càn thêu bằng chữ vàng. Dặn nó mua thứ hàng thiệt tốt, mão cũng vậy, áo cũng vậy.
       Hiếu lại phải nhọc công nữa, Thầy giao phần may sắm cho con. Con liệu cho kịp, Rằm phải có nghe con”.
       Rồi Ngài lại bảo bà Hiếu: Hiếu lấy chén nước lạnh, Thầy vẽ kiểu mão cho con coi.
       Mme Cư bạch Thầy.... Mão nầy là mão Giáo Tông.
       Trước ngực ngay trán phải để chữ cung Càn - chữ vàng, chữ Bát Quái - Còn cái áo con phải tái cầu Thầy trong lúc may đặng Thầy chỉ sắp mấy cung kia trên áo. Nghe và tuân theo nghe con.
       Trung, đêm nay đừng cầu Thầy nghe con.
       Cũng trong ngày ấy, Đức Chí Tôn lại giáng cơ dạy:

          Mừng sắp con,
       Hiếu quì bạch Thầy chỉ dạy may mão Ðức Giáo Tông bề cao bao nhiêu và mang giày thứ nào? Thầy sẽ nhứt định mọi việc.
Thầy dạy: Mão bề cao ba tấc, ba phân, ba ly thước Lang Sa; may giáp mối lại thì thế nào cho có trước một ngạnh, sau một ngạnh hiệp lại có một đường xếp ấy là Âm Dương tương hiệp, Hiếu biết mà.
Sợi dây xếp hai lại còn bên trái có hai dải thòng xuống một mí dài một mí vắn, mí dài ba tấc.
Giáo Tông- Thảo hài.
       Chỉ dạy bà Hiếu may xong, nhưng năm ngày sau, tức là ngày 22 tháng 4 năm 1926, Đức Chí Tôn giáng cơ bảo Bà Hương Hiếu: Hiếu! Dâng mão Giáo Tông cho Thầy xem. Trúng, mà ai đội con phòng lật đật.
       Bài Thánh giáo trên của Đức Chí Tôn cho biết rằng ông Chiêu sẽ không nhận chức Giáo Tông. Quả thật Ngài Ngô Văn Chiêu không đến lãnh chức, vì Ngài theo một hướng tu khác, nên đến gần ngày Khai Đạo, Đức Chí Tôn mới giao chức Giáo Tông cho Đức Lý Đại Tiên Trưởng, Nhứt Trấn Oai Nghiêm kiêm nhiệm, theo tịch đạo là Thanh, Hương.
Điều nầy trong Thuyết Đạo, Đức Hộ Pháp cũng thắc mắc việc Ngài Ngô không thọ lãnh ngôi Giáo Tông, Ngài nói: “Về quyền hành của Đạo, không biết vì cớ gì Đức Chí Tôn đã định cho Ngô Văn Chiêu làm Giáo Tông của Đạo, Đức Chí Tôn biểu may Thiên Phục Giáo Tông và may rồi trong 10 ngày lại thôi, Ngô Văn Chiêu bị biếm vậy”.
       Việc Ngài Ngô Văn Chiêu không nhận lãnh chức Giáo Tông, hiện nay có hai quan niệm nói về việc đó:
       - Quan niệm thứ nhứt căn cứ theo bản Thánh Ngôn chép tay của Ngài Thái Thơ Thanh cho rằng Ngài Chiêu trước khi nhận lên ngôi Giáo Tông thì bị Quỷ vương thử thách, Ngài không thắng nổi cơ thử thách của Quỷ vương, nên đành chịu mất ngôi.
       - Quan niệm thứ hai cho rằng Ngài Chiêu sở dĩ không nhận chức Giáo Tông là vì ông muốn theo phép tu đơn. Chính cụ Huệ Lương, trong quyển Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Sơ Giải có viết: “Vì mỗi ngày phải tứ thời công phu tịnh luyện lại theo phép tu đơn không nên xen lộn vào chỗ đông người để khỏi nhiễm trược, cho nên Quan Phủ Ngô Văn Chiêu phải nhường phận sự độ dẫn đahi chúng cho chư vị nói trên. Tuy vậy, ông vẫn khuyến khích anh em làm việc ấy bằng cách giúp cho một số anh em có đủ phương tiện vật chất để hành đạo”.
       Ngài Bảo Pháp Nguyễn Trung Hậu, trong quyển Đại Đạo Căn Nguyên cũng có nêu ý kiến như sau: “Ông Trung vẫn vâng theo Thánh ý lo thiết đàn giảng Đạo. Ông Chiêu lại ở nhà lo bề tự giác, ý ông không muốn truyền bá mối Đạo ra cho nhiều người. Ông vẫn lấy câu “Ngô thân bất độ hà thân độ” làm tôn chỉ. Vì vậy mà ông tách riêng ra kể từ ngày 14 tháng 3 năm Bính Dần (Dl 24/4/1926). Đồng một ý kiến ấy thì có mấy ông: Nguyễn Văn Hoài, Võ Văn Sang, Lý Trọng Quí.
       Từ đây, tuy đôi bên chủ nghĩa khác nhau, vì một đàng (Lê Văn Trung) thì lo phổ thông mối Đạo, một đàng (Ngô Văn Chiêu) lại chuyên bề tự giác, nhưng về phương diện tín ngưỡng thì cũng đồng thờ kỉnh Đức Cao Đài Thượng Đế.
       Ngoài ra, khi phát biểu về Đạo Sử, Ngài Khai Đạo Phạm Tấn Đãi, Trưởng Ban Đạo Sử có thuật lại rằng: Khi đó quan Phủ Ngô Văn Chiêu lại muốn êm tịnh đặng có thì giờ tham thiền nhập định, không khứng đi phổ độ vì dân chúng ồn ào như thế. Ông thường nói: “Ngô thân bất độ hà thân độ” nghĩa là thân ta chưa độ được ,huống gì đi độ ai! Nếu ai muốn tu Tiên thì phải từ từ đến nhà tư của ông, ông sẽ chỉ cho cách thờ phượng để tâm tu niệm.
       Hơn nữa, ông cho biết, nếu lập đàn cầu Tiên mà người tụ họp đông quá thì mất vẻ tôn nghiêm tất là khiếm lễ. Nếu khiếm lễ vì đông người thì các Đấng Thiêng-Liêng và Tiên Ông không giáng. Chí hướng của ông Ngô Văn Chiêu thì không muốn hội họp đông người khi lập đàn, vì sợ mất sự an ninh trong Đô Thành. Quan Phủ Chiêu muốn giữ an ninh vì sợ đám chính trị gia trà trộn vào quấy phá và vì ông là một công chức của chánh phủ nên muốn như vậy là lẽ phải của ông đó, nên ông từ chối, không chịu hợp tác với quí vị Chức-Sắc Đại Thiên Phong đầu tiên cùng nhau đi phổ độ chúng sanh theo lời Đức Chí-Tôn đã dạy. Vì vậy Ngài mới tách riêng ra để lập Chi phái Chiếu minh Tam Thanh Vô Vi để chuyên lo về Nội giáo Vô Vi, Tâm pháp bí truyền luyện đạo, nên phái nầy lựa chọn và thâu nhận rất ít tín đồ, hoạt động hạn hẹp ở ba nơi: Cần Thơ (Tổ đình), Phú Quốc và Sài Gòn. Hiện nay Phái Chiếu Minh lại phân ra: Chiếu Minh Long Châu và Chiếu Minh Ðàn.

       Thiên Vân
       (21/6/2020)