Lời Hay Ư Đẹp
50 DANH NGÔN CỦA ĐỨC DALAI LAMA
(TT.Thích Nhật Từ sưu
tầm và dịch)
~~~~~~~~~~~~~~~~~
TRIẾT
LƯ SỐNG B̀NH DỊ
1- Hạnh
phúc không phải là thứ có sẵn. Hạnh phúc đến từ hành động của
chính ta (Happiness
is not something ready-made. It comes from your own actions).
2- Nếu
có thể, hăy giúp người khác. Nếu không có thể th́ ít nhất không
nên hại ai. (If
you can, help others; if you cannot do that, at least do not
harm them).
3- Nếu
bạn muốn người khác được hạnh phúc, hăy thực tập từ bi. Nếu bạn
muốn được hạnh phúc, hăy thực tập từ bi. (If
you want others to be happy, practice compassion. If you want to
be happy, practice compassion).
4- Tôn
giáo của tôi rất đơn giản. Tôn giáo của tôi là sự tử tế. (My
religion is very simple. My religion is kindness).
5- Hăy
nhớ rằng khi không đạt được những ǵ bạn muốn, đôi lúc, lại là
sự may mắn tuyệt vời.(Remember
that not getting what you want is sometimes a wonderful stroke
of luck).
6- Thẩm
quyền tuyệt đối luôn dựa vào lư trí và sự phân tích đúng đắn. (The
ultimate authority must always rest with the individual’s own
reason and critical analysis).
7- Chúng
ta có thể sống thiếu tôn giáo và thiền định, nhưng chúng ta
không thể tồn tại nếu không có t́nh người. (We
can live without religion and meditation, but we cannot survive
without human affection).
8- Chúng
ta không bao giờ đạt được ḥa b́nh trên thế giới, ngoại trừ
chúng ta phải thực sự có ḥa b́nh trong chính ḿnh. (We
can never obtain peace in the outer world until we make peace
with ourselves).
9- Hăy
trở nên tử tế bất cứ khi nào có thể. Trên thực tế, ai cũng có
thể trở nên tử tế. (Be
kind whenever possible. It is always possible).
10- Nếu
bạn có sợ hăi về nỗi khổ hay niềm đau, bạn hăy tự xét xem bạn có
thể làm được ǵ cho nó. Nếu bạn có thể, không có ǵ phải lo lắng
về nó. Nếu bạn không thể làm được, lại càng không nên bận tâm về
nó. (If
you have fear of some pain or suffering, you should examine
whether there is anything you can do about it. If you can, there
is no need to worry about it; if you cannot do anything, then
there is also no need to worry).
LỜI VÀNG
11- Nếu
không yêu thương chính ḿnh, bạn không thể yêu thương người
khác. Nếu bạn không có từ bi đối với ḿnh, bạn không thể phát
triển ḷng từ bi đối với người khác.
(If you don’t love yourself, you cannot love others. If you
have no compassion for yourself then you are not able of
developing compassion for others).
12- Tiềm
năng con người vốn bằng nhau ở mỗi người. Cảm giác: “tôi không
có giá trị” là sai lầm. Hoàn toàn sai lầm. Bạn đang lừa dối
chính ḿnh. Chúng ta có năng lực tư duy, do vậy, thử hỏi ta
thiếu cái ǵ đây? Nếu ta có năng lực ư chí, bạn có thể thay đổi
mọi thứ. Bạn có thể nói rằng: “Bạn là chủ nhân của chính bạn.” (Human
potential is the same for all. Your feeling, “I am of no value”,
is wrong. Absolutely wrong. You are deceiving yourself. We all
have the power of thought – so what are you lacking? If you have
willpower, then you can change anything. It is usually said that
you are your own master).
13- Chúng
ta phải thừa nhận rằng khổ đau của một người hoặc một quốc gia
cũng là khổ đau chung của nhân loại; hạnh phúc của một người hay
một quốc gia cũng là hạnh phúc của nhân loại. (We
must recognize that the suffering of one person or one nation is
the suffering of humanity. That the happiness of one person or
nation is the happiness of humanity).
14- Bằng
bạo lực, bạn có thể giải quyết được một vấn đề, nhưng đồng thời,
bạn đang gieo các hạt giống bạo lực khác. (Through
violence, you may ‘solve’ one problem, but you sow the seeds for
another).
15- Khi
con người c̣n sống, chúng ta phải nghĩ đến các thế hệ tương lai:
Một môi trường sạch được xem là nhân quyền giống như bao quyền
khác. V́ vậy, một phần trách nhiệm của chúng ta về người khác là
đảm bảo rằng thế giới mà ta đang sống là khỏe mạnh, nếu không
nói là khỏe mạnh hơn cái ta đă thấy (As
people alive today, we must consider future generations: a clean
environment is a human right like any other. It is therefore
part of our responsibility toward others to ensure that the
world we pass on is as healthy, if not healthier, than we found
it).
16- Danh
ngôn Tây Tạng có câu: “Bi kịch nên được sử dụng như nguồn sức
mạnh”. Bất luận là khó khăn nào, kinh nghiệm đau khổ ra sao, nếu
chúng ta đánh mất hy vọng th́ đó là thảm họa đích thực(There
is a saying in Tibetan, “Tragedy should be utilized as a source
of strength.”No matter what sort of difficulties, how painful
experience is, if we lose our hope, that’s our real disaster).
17- Các
sinh vật đang sống trên địa cầu này, dù là con người hay con
vật, là để cống hiến, theo cách riêng của ḿnh, cho cái đẹp và
sự thịnh vượng của thế giới (The
creatures that inhabit this earth-be they human beings or
animals-are here to contribute, each in its own particular way,
to the beauty and prosperity of the world).
18- Cái
muỗng không thể nếm được vị của thức ăn mà nó chứa đựng. Tương
tự, người ngu không thể hiểu được trí tuệ của người khôn, dù cho
có thân cận bậc thánh (A
spoon cannot taste of the food it carries. Likewise, a foolish
man cannot understand the wise man´s wisdom even if he
associates with a sage).
19- Trong
cuộc chiến v́ tự do, chân lư là vũ khí duy nhất mà chúng ta sở
hữu (In
our struggle for freedom, truth is the only weapon we possess).
20. Từ
bi và độ lượng không phải là dấu hiệu của yếu đuối, mà thực ra
là biểu hiện của sức mạnh
(Compassion and tolerance are not a sign of weakness, but a
sign of strength).
HĂY TẬN HƯỞNG HẠNH PHÚC
21. Mỗi
ngày, khi thức dậy, bạn hăy nghĩ rằng hôm nay tôi may mắn c̣n
sống, tôi có cuộc sống con người quư giá, tôi sẽ không phí phạm
cuộc sống này (Everyday,
think as you wake up, today I am fortunate to be alive, I have a
precious human life, I am not going to waste it).
22. Tâm
con người giống như sự nhảy dù. Nó chỉ trở nên tốt đẹp nhất khi
nó ở trạng thái mở bung ra(The
mind is like a parachute. It works best when it’s open).
23. Nếu
bạn nghĩ rằng bạn quá nhỏ bé để tạo ra sự khác biệt, hăy thử ngủ
với loài muỗi [rồi bạn sẽ biết] (If
you think you are too small to make a difference, try sleeping
with a mosquito).
24. Cần
ghi nhận rằng t́nh thương vĩ đại và các thành tựu to lớn thường
dính líu đến các rũi ro lớn(Take
into account that great love and great achievements involve
great risk).
25. Hăy
dang tay ra để thay đổi nhưng nhớ đừng làm tuột mất các giá trị
mà bạn có (Open
your arms to change but don’t let go of your values).
26. Hăy
nhớ rằng im lặng, đôi khi, là câu trả lời tốt nhất (Remember
that silence is sometimes the best answer).
27. Hạnh
phúc con người và sự thỏa măn con người cần phải phát xuất từ
chính ḿnh. Sẽ là một sai lầm nếu ta mong mỏi các thỏa măn cuối
cùng đến từ tiền bạc hoặc từ máy vi tính (Human
happiness and human satisfaction must ultimately come from
within oneself. It
is wrong to expect some final satisfaction to come from money or
from a computer).
28. Thật
cần thiết trong việc phát khởi thiện chí và thái độ tốt, càng
nhiều càng tốt. Với thiện chí và thái độ tốt, hạnh phúc, ngắn
hạn và dài hạn, cho chính ta và tha nhân sẽ hiện hữu. (It
is very important to generate a good attitude, a good heart, as
much as possible. From
this, happiness in both the short term and the long term for
both yourself and others will come).
29. Chúng
ta cần hơn một chút nữa từ bi. Nếu chúng ta không thể có từ bi
th́ không có chính trị gia hay ảo thuật gia nào có thể cứu nguy
hành tinh này. (We
need a little more compassion, and if we cannot have it then no
politician or even a magician can save the planet).
30. Giới
truyền thông cần có các lỗ mũi dài như con voi để ngửi thấy các
chính trị gia, thị trưởng, thủ tướng và nhà kinh doanh. Chúng ta
cần biết thực tại, cái tốt lẫn cái xấu, không đơn thuần chỉ là
các biểu hiện bên ngoài. (Media
people should have long noses like an elephant to smell out
politicians, mayors, prime ministers and businessmen. We need to
know the reality, the good and the bad, not just the appearance).
V̀ MỘT THẾ GIỚI AN B̀NH
31. Tha
thứ không có nghĩa là quên đi tất cả những ǵ đă xảy ra. Nếu
điều ǵ đó xảy ra quá nghiêm trọng th́ bạn cần phải tiến hành
các biện pháp đối phó. Bạn cần có các biện pháp đối phó.(Forgiveness
doesn't mean forget what happened. … If something is serious and
it is necessary to take counter-measures, you have to take
counter-measures).
32. Hạnh
phúc đích thực có được từ sự biết hài ḷng và ḥa b́nh nội tại.
Sự hài ḷng và ḥa b́nh nội tại chỉ có thể đạt được thông qua sự
phát triển tinh thần vị tha về t́nh thương, từ bi và sự diệt trừ
vô minh, ích kỷ và tham lam. (True
happiness comes from a sense of inner peace and contentment,
which in turn must be achieved through the cultivation of
altruism, of love and compassion and elimination of ignorance,
selfishness and greed).
33. Đă
đến lúc cần giáo dục quần chúng ngừng lại các tranh căi dưới
danh nghĩa tôn giáo, văn hóa, quốc gia và các hệ thống chính trị
và kinh tế khác nhau. Đấu tranh như thế là vô dụng và tự sát. (The
time has come to educate people, to cease all quarrels in the
name of religion, culture, countries, different political or
economic systems. Fighting is useless. Suicide).
34. Tôn
giáo không có nghĩa là giới điều, đền miếu, tu viện hay các dấu
hiệu bên ngoài, v́ chúng chỉ là các yếu tố hỗ trợ trong việc
điều trị tâm. Khi tâm trở thành sự thực tập, mỗi người mới thực
sự là một hành giả tôn giáo. (Religion
does not mean just precepts, a temple, monastery, or other
external signs, for these are subsidiary factors in taming the
mind. When the mind becomes the practices, one is a practitioner
of religion).
35. Tôi
cảm nhận rằng tinh hoa của thực tập tâm linh là thái độ của ta
đối với tha nhân. Khi
bạn có động cơ chân thành và trong sáng, lúc ấy bạn sẽ có thái
độ đúng với tha nhân, trên nền tảng từ bi, t́nh thương và sự tôn
trọng. Thực tập Phật pháp] sẽ mang lại cho bạn sự nhận thức rơ
ràng về tính chân như của mỗi con người và tầm quan trọng của
người khác, làm lợi lạc bởi các hành vi của bạn.(I
feel that the essence of spiritual practice is your attitude
toward others. When you have a pure, sincere motivation, then
you have right attitude toward others based on kindness,
compassion, love and respect. Dharma Practice brings the clear
realisation of the oneness of all human beings and the
importance of others benefiting by your actions).
36. Tâm
bồ-đề là dược liệu, có khả năng làm mới và cung cấp sự sống cho
mỗi chúng sanh, những ai chỉ cần nghe đến nó. Khi bạn dấn
thân hoàn thiện các nhu cầu của tha nhân, lúc ấy các nhu cầu của
bạn đang được hoàn thiện như một phó phẩm. (Bodhicitta
is the medicine which revives and gives life to every sentient
being who even hears of it. When you engage in fulfilling the
needs of others, your own needs are fulfilled as a by-product).
37. Từ
bi không phải là một phản ứng cảm xúc, mà là sự cam kết chắc
chắn được xây dựng trên lư trí. Do vậy, thái độ từ bi thực sự
đối với tha nhân sẽ không thay đổi, ngay cả trong t́nh huống bị
người khác ứng xử tiêu cực. Từ bi đích thực không dựa trên các
đề án hay sự mong đợi, mà thực ra là dựa trên nhu cầu của tha
nhân. (Compassion
is not just an emotional response but a firm commitment founded
on reason. Therefore, a truly compassionate attitude towards
others does not change even if they behave negatively. Genuine
compassion is based not on our own projections and expectations,
but rather on the needs of the other...).
38. Các
vấn nạn chúng ta đối diện ngày nay như xung đột bạo lực, sự hủy
hoại thiên nhiên, nghèo đói v.v... đều là các vấn nạn do chính
con người gây ra. Các vấn nạn cần được giải quyết bằng sự hiểu
biết và nỗ lực của con người, cũng như sự phát triển ư thức về
t́nh huynh đệ. Chúng ta cần phát huy tính trách nhiệm phổ quát
v́ nhau và v́ hành tinh mà chúng ta đang chia sẻ. (The
problems we face today, violent conflicts, destruction of
nature, poverty, hunger, and so on, are human-created problems
which can be resolved through human effort, understanding and
the development of a sense of brotherhood and sisterhood. We
need to cultivate a universal responsibility for one another and
the planet we share).
39. V́
chúng ta chia sẻ hành tinh nhỏ bé này, chúng ta phải học cách
sống hài ḥa và ḥa b́nh, v́ nhau và v́ thiên nhiên. Đó không
phải là giấc mơ, mà là sự cần thiết. Chúng ta tương thuộc nhau
bằng nhiều cách. Chúng ta đă không thể sống trong cộng đồng cô
lập và không thể bỏ qua những ǵ đang xảy ra ngoài cộng đồng.
Chúng ta nên chia sẻ các may mắn mà chúng ta đang hưởng được.(Because
we all share this small planet earth, we have to learn to live
in harmony and peace with each other and with nature. That is
not just a dream, but a necessity. We
are dependent on each other in so many ways, that we can no
longer live in isolated communities and ignore what is happening
outside those communities, and we must share the good fortune
that we enjoy).
40. Mặc
dù tôi nhận ra rằng đạo Phật của tôi [có giá trị] giúp ta phát
khởi tâm từ bi, ngay cả đối với những ai chúng ta xem là kẻ thù,
tôi tin chắc rằng mọi người có thể phát triển thiện chí và ư
thức trách nhiệm phổ quát, cùng với hay không cùng với tôn giáo. (Although
I have found my own Buddhist religion helpful in generating love
and compassion, even for those we consider our enemies, I am
convinced that everyone can develop a good heart and a sense of
universal responsibility with or without religion).
TÔN GIÁO VÀ THẾ GIỚI CỦA TÔI
41. Đây
là tôn giáo đơn giản của tôi. Không cần tu viện; không cần triết
học phức tạp. Bộ năo và trái tim của chúng ta là chùa chiền của
chúng ta; triết học là ḷng tử tế. (This
is my simple religion. There is no need for temples; no need for
complicated philosophy. Our own brain, our own heart is our
temple; the philosophy is kindness).
42. Từ
một góc nh́n, Phật giáo là một tôn giáo. Từ phương diện khác,
Phật giáo là khoa học về tâm và không phải là tôn giáo. Phật
giáo có thể là cây cầu giữa hai phương diện vừa nêu. (From
one viewpoint, Buddhism is a religion, from another viewpoint
Buddhism is a science of mind and not a religion. Buddhism can
be a bridge between these two sides).
43. Tôi
không muốn cải đạo người khác theo đạo Phật. Tất cả các tôn giáo
lớn, khi hiểu một cách đúng đắn, đều có tiềm năng phục vụ cái
tốt. (I
don't want to convert people to Buddhism — all major religions,
when understood properly, have the same potential for good).
44. Năm
tháng trôi đi, càng ngày tôi càng tin rằng, bỏ qua các dị biệt
về triết lư, các tôn giáo có thể làm việc cùng nhau. Mỗi tôn
giáo đều nhắm tới việc phục vụ nhân sinh. V́ thế, các tôn giáo
khác nhau có thể làm việc cùng nhau để phục vụ nhân loại và đóng
góp cho ḥa b́nh thế giới. (As
time passes I have firmed my conviction that all religions can
work together despite fundamental differences in philosophy.
Every religion aims at serving humanity. Therefore, it is
possible for the various religions to work together to serve
humanity and contribute to world peace).
45. Các
bạn cũ ra đi, các bạn mới xuất hiện. Cũng giống như ngày tháng.
Khi ngày cũ trôi qua, ngày mới lại đến. Điều quan trọng là hăy
làm cho mọi thứ có ư nghĩa: một người bạn có ư nghĩa, hoặc một
ngày có ư nghĩa. (Old
friends pass away, new friends appear. It is just like the days.
An old day passes, a new day arrives. The important thing is to
make it meaningful: a meaningful friend — or a meaningful day).
46. Giúp
đỡ tha nhân là cần thiết, không chỉ trong thời khóa cầu nguyện
của ta, mà phải trong đời sống thường nhật. Khi ta nhận chân
rằng chúng ta không thể giúp người khác th́ điều tối thiểu ta có
thể làm là dừng ngay các hành động thương tổn họ. (It
is necessary to help others, not only in our prayers, but in our
daily lives. If we find we cannot help others, the least we can
do is to desist from harming them).
47. Chúng
ta cần tự phê b́nh. [Chẳng hạn như] tôi đă làm được ǵ trong
việc vượt qua giận dữ, chấp dính, hận thù, hănh diện và ganh tỵ?
Đây là những điều chúng ta cần kiểm tra trong đời sống thường
nhật bằng kiến thức của lời Phật dạy. (We
must criticize ourselves. How much am I doing about my anger?
About my attachment, about my hatred, about my pride, my
jealousy? These are the things which we must check in daily life
with the knowledge of the Buddhist teachings).
48. Chủ
nghĩa cực đoan là kinh hăi v́ nó dựa trên cảm xúc thuần túy, hơn
là sự thông minh. Nó ngăn tín đồ không thể suy tư với tư cách là
các cá nhân và không v́ lợi ích của thế giới. (Fundamentalism
is terrifying because it is based purely on emotion, rather than
intelligence. It prevents followers from thinking as individuals
and about the good of the world).
49. Ngày
nay, chúng ta thực sự là một gia đ́nh toàn cầu. Những ǵ xảy ra
trong một phần của thế giới có thể ảnh hưởng đến tất cả chúng
ta. Điều này dĩ nhiên không chỉ đúng với sự việc tiêu cực, mà
c̣n đúng cả với các phát triển tích cực. (Today,
we are truly a global family. What happens in one part of the
world may affect us all. This,
of course, is not only true of the negative things that happen,
but is equally valid for the positive developments).
50. Ngày
nay, chúng ta đối diện với nhiều vấn nạn. Vài vấn nạn do chính
chúng ta tạo ra, do các phân biệt về ư thức hệ, tôn giáo, sắc
tộc, t́nh trạng kinh tế, hoặc do các yếu tố khác. V́ thế, đă đến
lúc chúng ta cần suy nghĩ dưới góc độ sâu sắc hơn, dưới lăng
kính con người, và từ góc độ này, chúng ta nên ghi nhận và tôn
trọng tính tương đồng của người khác với tư cách là nhân loại. (Today
we face many problems. Some are created essentially by ourselves
based on divisions due to ideology, religion, race, economic
status, or other factors. Therefore, the time has come for us to
think on a deeper level, on the human level, and from that level
we should appreciate and respect the sameness of others as human
beings).
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~