YẾU QUYẾT ĐỂ THỰC HIỆN CHỮ H̉A
Lời Đức Hộ Pháp:
"Trong Bí pháp Qua viết chữ “Ḥa”... Qua gởi hai chữ “Ḥa Ái”
nơi ḷng mấy em... Qua cầu xin mấy em có một điều là chung sức
cùng nhau đặng tạo hạnh phúc cho nhau."
(Phủ dụ của Đức Hộ Pháp trong lễ Khánh thành chợ Tân dân
- Qui thiện)
TIỂU DẪN
Từ lâu trong đời sống gia đ́nh và xă hội, cũng như ngay trong
cửa Đạo, ai ai cũng thừa nhận rằng, phải giữ được chữ “ḥa” th́
gia đ́nh mới thịnh vượng, xă hội mớí thái b́nh, cơ Đạo mới thống
nhất và phát triển. Nên Đức Chí Tôn đă dạy rằng:
Chẳng quản đồng tông mới một nhà,
Cùng chung một Đạo tức một Cha.
Nghĩa nhân đành gởi thân trăm tuổi,
Dạy lẫn cho nhau một chữ Ḥa.
(Thi văn dạy Đạo.)
Bất cứ ai cũng biết rằng chữ “ḥa” là quư, nhưng rồi nhiều gia
đ́nh vẫn h́nh khắc chia ly, trong xă hội vẫn đầy dẫy sự xung đột
phân hóa... Ngay trong lănh vực Tôn giáo cũng phân chia ra nhiều
chi phái kích bác chống đối lẫn nhau... điều nầy có người cho là
do Thiên cơ khảo đảo thử thách. Nhưng theo thiển ư chúng tôi th́
cũng do sự bất ḥa mà ra.
Đức Hộ Pháp đă cảnh báo rằng:
“Hễ một hành tàng nào của chúng ta, mà làm cho con người rối
loạn, ly tán, ngỗ nghịch tức nhiên phạm tội thiêng liêng ... th́
chúng ta sẽ là tội nhân đệ nhứt của nhân loại vậy”
(Trích thuyết Đạo đêm 14 tháng 9 Mậu tư (1948) về sự Điều ḥa
Càn Khôn Vũ trụ).
Sự bất ḥa nầy không những chỉ xuất hiện trong đời sống hằng
ngày của nhân thế, mà ngay ra trong các tôn giáo cũng đă đến mức
báo động... Về sự kiện nầy, nhà truyền giáo Cơ Đốc Joyce Meyer
đă cảnh báo rằng:
“Tinh thần bất ḥa đang phá hoại Hội Thánh, hầu như c̣n nhanh
hơn cả việc Chúa xây dựng Hội Thánh, đây là mưu chước của Quỷ
vương, mà hầu hết tín đồ đều không nhận ra nguyên nhân v́ đâu mà
xảy ra nan đề nầy, nhất là đối với những người đă được sự hổ trợ
che chở của Chúa”.
Sự bất ḥa nó đang tác hại nghiêm trọng như vậy, nhưng ít ai để
tâm cái nguyên nhân do đâu? Bây giờ chúng ta thử t́m hiểu nguyên
nhân tại sao nảy sinh ra sự kiện nghiêm trọng nầy... khiến cho
sự thực hiện chữ “ḥa” lại khó khăn đến như vậy. Ngay cả trong
cửa Đạo hầu như toàn là những người ít nhiều cũng đă thấm nhuần
được đạo nghĩa... mà vẫn không ǵn giữ được chữ ḥa, để đến nỗi
xảy ra sự h́nh khắc chia ly, làm tan vở sự đoàn kết trong nội
bộ.
NGUYÊN NHÂN XẢY RA SỰ BẤT H̉A
Ai cũng biết Ḥa là quư, mà bởi từ đâu... và do ai... dẫn đến sự
bất ḥa chia rẻ nầy, sự kiện này Đức Chí Tôn đă khẳng định rằng:
“Mặt nhựt hồi mô thấy xẻ hai,
Có thương mới biết Đấng Cao Đài.
Cũng con cũng cái đồng môn đệ,
Bụng muốn phân chia hỏi bởi ai”
(Thi văn dạy Đạo.)
Như vậy Đức Chí Tôn đă xác nhận rằng sự mất đoàn kết đưa đến
phân chia chi phái là do từ con người, chứ không phải là do
Thiên ư. V́ Thượng Đế tạo ra con người là một hữu thể tự do,
Ngài ban cho con người có quyền quyết định lấy số phận của ḿnh,
đoàn kết hay chia ly là do ḿnh lựa chọn, Ngài duy chỉ v́ thương
yêu nên ân cần dạy bảo mà thôi.
Có một nguyên nhân rất dễ dàng nhận thấy là trong chúng ta không
mấy ai chịu chấp nhận cái nguyên lư “nhất nguyên” là âm dương
tương hợp, mà cứ cố chấp vào “nhị nguyên” xem âm là âm, dương là
dương, cái phải là phải, mà trái là trái, chứ ít người chịu nh́n
nhận cái nhất nguyên: “âm dương là một, phải trái là một...”.
Nên mới xảy ra sự bất ḥa, dẫn đến ly tán.
TÍNH CHẤT & NGUYÊN LƯ ÂM DƯƠNG
Chúng ta thừa biết rằng theo tính chất Âm Dương, th́ Dương là
lửa, là nóng, là trắng, là thiện, là quân tử, là tích cực....
C̣n Âm th́ trái lại là nước, là lạnh, là đen, là điều ác, là
tiểu nhân, là tiêu cực v.v...
Vậy cái ǵ tạo ra âm dương? Đó là cái “một”, đây là một khái
niệm quen thuộc trong triết học Đông phương: Nên thiện luôn đi
đôi với ác. Tốt luôn đi đôi với xấu, do đó tốt xấu là một, thiện
ác là một, như hai mặt của một tờ giấy, tương tự như trước sau,
trên dưới, tả hữu là một, ngay cả họa phước, vinh nhục cũng là
một... Tất cả đều là một, không có cái ǵ thoát ra khỏi cái một
đó cả. Cái một đó là “Đạo” là chân lư, người ngộ Đạo là người
thấy được cái “Một” là một thể “thống nhất âm dương”. Tóm lại âm
dương là hai mặt của Đạo.
Trong nguyên lư Âm dương Đức Lăo Tử đă nói rằng:
“Vạn vật phụ âm nhi bảo dương, xung khí dĩ vi ḥa” (muôn vật đều
cỏng âm và ôm dương, hai khí ấy đụng chạm nhau, nhưng ḥa với
nhau / Lăo Tử - Đạo đức kinh).
Nên chúng ta thấy từ những đại tinh cầu trong không gian, cho
đến những hạt nguyên tử ly ty trong cơ cấu vật chất, đều hàm
chứa hai lực lượng tương phản nhưng tương thành nầy.
Theo Dịch lư th́ âm dương có tính cách tương đối, không có vật
ǵ độc âm hay cô dương mà tồn tại, v́ độc âm th́ bất sanh, cô
dương th́ bất trưởng. Âm Dương lại hổ căn chuyển hóa lẫn nhau,
hễ Dương cực th́ Âm sinh, Âm cực th́ Dương sinh, trong Thái âm
có Thiếu dương, trong Thái dương có Thiếu âm ... Nên mọi người,
mọi vật, mọi hiện tượng, cũng chỉ là sự đấu tranh, chuyển hóa và
thống nhất, giữa hai mặt đối lập là âm dương. Đây là phép biện
chứng của triết học Đông phương.
Nên chúng ta thường thấy trong thiên hạ, hết loạn đến trị, hết
chiến tranh đến ḥa b́nh, và ngược lại... cứ tiếp nối lẫn nhau.
Đời là vậy... Thiên hạ là vậy... Cơ Đạo cũng vậy... Nhưng cái
cốt lỏi là do Tâm của con người, v́ Đức Phật dạy rằng: “Tâm
b́nh, thế giới b́nh”. Tâm b́nh là cái tâm liễu ngộ được
nguyên lư Âm Dương. Ngài Trần Đoàn Lăo Tổ đă nói rằng: “Nhược
năng liễu ngộ âm dương lư, thiên địa đô lai nhứt chưởng trung”
(Nếu liễu ngộ được nguyên lư âm dương th́ trời đất gom lại trong
ḷng bàn tay).
MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA THIỆN ÁC, PHẢI TRÁI
Theo quy luật cơ bản của Đạo học th́ “Âm Dương là một”, nên
“thiện ác” là một, “phải trái” là một. Mới nghe th́ có vẻ phi
lư, nhưng thật ra vấn đề âm dương, thiện ác, phải trái nó chỉ có
tính chất tương đối, ác là mặt trái của thiện, thiện là mặt trái
của ác, như hai mặt của một chiếc mề-đay, không thể rời nhau, mà
nó c̣n lồng vào nhau nữa.
Chúng ta thử đi vào chi tiết th́ sẽ nhận ra ngay: sự phải đối
với người nầy, nhưng trái với người khác, phải lúc nầy nhưng
trái lúc khác, phải nơi nầy nhưng trái ở nơi khác... Nên Pascal
đă nói rằng: “Bên nầy núi Périner là chân lư, bên kia là sai
lầm”. Hơn nữa tùy lập trường, cũng như nhăn quan và tŕnh
độ, mà sự nhận định phải trái của từng người cũng khác nhau, như
trường hợp một cái cây thẳng cắm xuống nước, th́ có người lại
cho cái cây ấy cong. Hơn nữa vấn đề phải trái nó cũng hàm chứa
lẫn nhau, như trong cái phải có cái trái, mà trong cái trái cũng
có cái phải. Mặt khác, nó lại bổ sung cho nhau, như không có
trái th́ làm sao biết được phải, không có ác th́ làm ǵ biết
được thiện...
Sự thật quá rơ ràng như vậy, nhưng trong chúng ta không mấy ai
chịu chấp nhận cái nguyên lư ấy, nên mới dẫn đến h́nh khắc chia
ly.
Ở đây cần lưu ư quan điểm cho “thiện ác là một”, không phải Đạo
học coi thiện ác ngang với nhau, hoặc đề cao điều ác. V́ người
Đạo phải luôn hành thiện tỵ ác là lẽ đương nhiên. Nhưng có ư
khuyên người Đạo nên nh́n thiện ác của nhân thế một cách khoan
dung.
Theo Nho gia th́ người có ḷng nhân nên ẩn ác dương thiện, tức
là không nên chú ư tới điều ác của người, mà chỉ nên biểu dương
điều thiện của họ. C̣n người tách biệt thị phi thiện ác, để phỉ
bán cho hả dạ, là kẻ tiểu nhân hiểm ác.
Đồng quan điểm đó một Chơn sư đă dạy rằng:
"Con phải tập phân biện Đức Thượng Đế trong ḿnh loài vật, dù
chúng nó thật xấu xa...Con cũng có thể luôn giúp đồng bào con là
nhờ con với họ có chung một chơn thần của Thượng Đế, con hăy học
hỏi cách thức tỉnh chơn thần đó trong người họ..."
(Krishnamurti / Dưới Chân Thầy).
Đối với việc làm thiện hay ác của ḿnh th́ theo Trang Tử khuyên
rằng:
“Làm việc thiện th́ không cần cầu danh, làm điều ác th́ đừng làm
đến nỗi bị h́nh phạt. Cứ theo lối giữa mà đi, th́ có thể nuôi
được cha mẹ ḿnh, bảo vệ được mạng sống của ḿnh...” (Vi thiện
vô cận danh, vi ác vô cận h́nh, duyên đốc dĩ vi kinh, khả dĩ
dưỡng thân, khả dĩ tồn sinh... / Trang Tử - Nam hoa kinh).
C̣n trường hợp muốn góp ư xây dựng với ai, th́ một Chơn sư đă
dạy:
“Con tưởng rằng kẻ nào đó làm quấy, nếu có dịp tỏ riêng, th́ con
phải nói cho có lễ phép với va v́ cớ nào con không đồng ư. Có lẽ
con làm cho va tin được. Nhưng nhiều trường hợp can thiệp như
thế cũng không phải cách nữa. V́ con phải để cho kẻ khác được tự
do như con”.
(Krishnamurti / Dưới Chân Thầy).
KẾT LUẬN
Theo chơn truyền, th́ người tu phải thực hiện hai chữ “Ḥa” và
“Nhẫn”, mới có thể vào được cửa Niết bàn, v́ Đức Chí Tôn đă phán
rằng:
“Phương pháp độ rỗi, chỉ khuyên lơn các chơn linh dầu Nguyên
nhân hay Hóa nhân phải đoạt được hai chữ Ḥa và Nhẫn th́ mới về
cửa nầy được. Dầu cho vạn kiếp sanh dày công tu luyện mà c̣n
ganh ghét, th́ sẽ bị vào tay Chúa Quỷ, chớ không mong ǵ về cùng
Thầy...”
(Theo Tam thập lục thiên du kư của Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc).
Thật vậy ngay trong một gia đ́nh mà trên dưới ḥa thuận và
nhường nhịn lẫn nhau, th́ dù ở trong một túp lều tranh, cũng
sánh được với Động Đào nguyên rồi, nên Đức Chí Tôn mới khuyên
rằng: “Cố sửa lều tranh hóa động Đào” là vậy.
Tóm lại vấn đề then chốt muốn đạt được chữ Ḥa, chúng ta cần
phải nắm được yếu quyết Âm Dương là một, phải quấy là một, không
thể nào loại bỏ cái nầy để lấy cái khác. Nếu chúng ta nhận ra
cái “Một” đó, th́ chúng ta ngộ Đạo, và trong xử thế mới có thể
nhẫn nhục, khoan dung, thương yêu, ḥa hợp với nhau, và tất cả
những xung đột, bất ḥa sẽ giải quyết một cách ổn thỏa, ngay vấn
đề thống nhất các chi phái Đạo cũng thực hiện dễ dàng. Ngoài ra
c̣n giúp chúng ta lạc quan yêu đời, tăng cường sức khỏe và tuổi
thọ nữa.
Có một điều đáng nêu nữa là trong thuật dưỡng sinh, Giáo sư
Ohsawa (Nhật), đă đưa ra một phương tŕnh: 5 âm / 1 dương là
quân b́nh, từ đó suy ra có nghĩa là trong một người có 5 phần
xấu (âm) được 1 phần tốt (dương) là người đó đă đạt mức quân
b́nh rồi, trong xă hội có 1 người quân tử giữa 5 kẻ tiểu nhân,
cũng là một xă hội yên ổn rồi, chứ chúng ta đừng đ̣i hỏi trong
xă hội phải có một trăm phần trăm người tốt là một điều viễn
tưởng.
C̣n nếu chúng ta cứ cầu toàn trách bị, cố chấp vào nhị nguyên,
khăng khăng cho rằng “phải là phải, trái là trái”, hễ c̣n cái
nầy th́ phải loại bỏ cái kia, th́ ngay trong một tôn giáo, cũng
đă chia năm xẻ bảy ra rồi...!!! Như vậy th́ vấn đề đoàn kết
thống nhất và ḥa đồng trong gia đ́nh, ngoài xă hội, ngay trong
trong cửa Đạo vẫn c̣n rất xa vời, nếu không muốn nói là “ảo
tưởng”.
Phụ lục:
Những tấm gương liễu ngộ NGUYÊN LƯ ÂM DƯƠNG trong thực hiện chữ
Ḥa
THẾ À !!!
Thiền sư Hakuin được những người chung quanh ca tụng là người có
một cuộc sống trong sạch.
Bỗng nhiên một gia đ́nh cạnh nhà ông có một cô con gái đẹp, bất
ngờ cha mẹ cô khám phá cô đă mang thai. Cha mẹ cô gái tra hỏi,
cô một mực che dấu người đàn ông đă quan hệ với cô, nhưng cuối
cùng cô gái đă khai người đàn ông đó là thiền sư Hakuin...!!!
Quá phẩn nộ, cha mẹ cô ta đă đến gặp thiền sư Hakuin xỉ vả không
tiếc lời... Nhưng ông ta chỉ trả lời vỏn vẹn hai tiếng “Thế
à...” Rồi đến khi cô gái sinh nở, cha mẹ cô bồng đứa bé giao cho
thiền sư Hakuin, khi ấy ông ta coi như đă mất hết danh dự với
mọi người chung quanh, nhưng ông không buồn... Hakuin vẫn săn
sóc đứa bé một cách tử tế ... Sau một năm, v́ lương tâm cắn rứt,
cô gái không chịu được, bèn thú nhận rằng: cha của đứa bé là
người bán cá ngoài chợ !!! Lập tức cha mẹ cô ta đến xin lỗi
thiền sư Hakuin và nhận đứa bé về, ông ta trao lại đứa bé, và
cũng trả lời vỏn vẹn hai tiếng “Thế à...”.(Theo Góp nhặt cát đá
– Giai thoại Thiền - của Thiền sư Muju).
Một người đă liễu ngộ lư âm dương tức là đă ngộ đạo, nên họ đă
thấy họa phước, vinh nhục cũng chỉ là một, đó là cái “không”,
nên họ chẳng động tâm, nhờ vậy mà họ đă trở thành một con người
vĩ đại.
TƯỚI DƯA
Tống Tựu làm quan Doăn một huyện của nước Lương giáp giới biên
thùy nước Sở. Người đ́nh trưởng biên thùy nước Lương và đ́nh
trưởng biên thùy nước Sở đều trồng dưa, nhưng dưa của người nước
Lương siêng chăm tưới, nên tươi tốt cho nhiều trái, c̣n người
nước Sở lười biếng nên dưa họ xấu thua. Quan Doăn và đ́nh trưởng
bên Sở tức giận, đâm ra ganh tỵ. Người đ́nh trưởng bên Sở đêm
đêm lén sang cào dưa bên Lương khiến dưa chết mất một ít. Người
đ́nh trưởng bên Lương biết được, bèn có ư định sang cào lại dưa
bên Sở để trả thù. Nhưng Tống Tựu hay được mới khuyên rằng:
- “Sao lại làm thế ...? Làm như thế chỉ gây thêm thù oán, đưa
đến bất ḥa, chỉ chuốc lấy tai họa mà thôi. Ta khuyên các ngươi
đêm đêm lén sang chăm tưới dưa cho họ mau tốt, nhưng đừng để họ
biết”.
Người nước Lương nghe lời khuyên này, sau đó dưa bên Sở mỗi ngày
một xanh tốt, ngang với dưa nước Lương. Người Sở lấy làm lạ, ḍ
xét măi mới biết được nhờ người Lương lén sang chăm tưới giúp.
Về sau vua Sở biết được lấy làm xấu hổ, bèn sai sứ sang tạ tội,
và xin giao ḥa với nhau (Theo Cổ học tinh hoa).
Đó là một tấm gương lấy ân báo oán th́ oán sẽ tiêu tan, nên có
một cách báo thù tốt nhất là đừng bao giờ làm theo kiểu ăn miếng
trả miếng, tức là không nên bắt chước làm giống theo kẻ thù.
Những tấm gương ǵn giữ chữ Ḥa trong cửa Đạo:
KHÔNG TUYÊN BỐ G̀ CẢ
Có một lần Đức Thượng sanh và một số vị trong Thập nhị Thời quân
cùng kư tên vào tờ không công nhận Đức Hộ Pháp. Nhưng Đức Ngài
không tuyên bố một lời nào mích ḷng, và Đức Ngài cũng không cho
là ai sai hay ai đúng cả... Đức Ngài chỉ lo thực hiện sứ mạng
ḿnh là xây dựng nền Đạo, và lo cho con cái Đức Chí Tôn. Do đó
mà về sau mọi người đều tâm phục khẩu phục.
TƯỚNG LỄ
Trong đàn cúng an vị đền thờ Phật mẫu. Bà Hương Hiếu quỳ ở nội
nghi, Đức Hộ Pháp quỳ ở ngoại nghi. Khi dâng tam bửu Bà Hương
Hiếu lạy mỗi bửu 9 lạy, cộng tam bửu là 27 lạy. Đức Hộ Pháp lạy
mỗi bửu ba lạy, cộng ba bửu 9 lạy... Sau đó nhiều vị chức sắc
thấy vậy hỏi Đức Ngài về sự khác biệt đó, Đức Ngài chỉ trả lời
rằng: Đợi sau có Tướng lễ hăy thống nhất, chứ Đức Ngài không cho
ai sai hay đúng ǵ cả.
TU KHÔNG V̀ ÁO MĂO
Trong cửa Đạo ai cũng biết công nghiệp của Ngài Phối sư Trần
Quang Vinh. So theo đời th́ Ngài là một khai quốc công thần,
Ngài đă chịu biết bao nhiêu khổ hạnh vào tù ra khám... để lănh
đạo đàn em giải nguy cho Đạo.
Thế rồi v́ một lư do nào đó... một đàn cơ đă lột hết áo măo của
Ngài và một số chức sắc khác cho về vườn làm tín đồ !!! Nhiều vị
chức sắc toan phản kháng, nhưng Ngài khuyên rằng người tu là v́
Đạo chứ không v́ áo măo. Sau đó Ngài an nhiên tự tại đội khăn
đen, mặc áo chít vào chầu lễ Chí Tôn tại Đền Thánh, ngồi theo
hàng tín đồ một cách vui vẻ hài ḥa... Trong lúc Ngài có hàng
vạn đàn em trong cửa Đạo làm hậu thuẩn, nếu Ngài dựa vào lực
lượng đó để phản ứng, th́ chữ Ḥa trong cửa Đạo lúc đó sẽ ra thế
nào? !!!
Ngài cũng đồng quan điểm với ông Nguyễn Công Trứ, từ một vị
Tướng bị giáng cấp làm một tên linh thú. Ông đă tuyên bố một câu
lư thú rằng: “Khi làm tướng tôi không lấy ǵ làm vinh, th́ khi
trở về làm lính tôi cũng không lấy ǵ làm nhục”.
Đúng là một mẩu người đă liễu ngộ được nguyên lư âm đương, coi
vinh nhục, họa phước là một, nên họ đă trở thành những con người
vĩ đại.
DANH NGÔN VỀ CHỮ H̉A
- “Máy Tạo bởi chữ Ḥa mà có, th́ Thế giới Càn khôn cũng phải
Ḥa mới trường tồn, chẳng khác nào xác thịt phải ḥa với linh
hồn th́ mới mong đạt Đạo...”
“Tuy pháp bửu của các Tôn giáo đă đoạt đặng vẫn nhiều chớ cơ mầu
nhiệm chỉ có “Chữ Ḥa”là đủ” (Lời Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc).
- “Cơ Đạo của Đức Chí Tôn đến lập trong buổi hạ nguơn này duy
chỉ lấy chữ Ḥa làm tôn chỉ ”.
“ Có Ḥa mới có Hiệp, có Hiệp mới có Thương, mà sự Thương yêu là
ch́a khóa mở cửa Tam thập lục Thiên và Bạch Ngọc Kinh.” (Lời Đức
Hộ Pháp Phạm Công Tắc)
- “Bản chất của một tăng đoàn là sự ḥa hợp. Theo tôi, ta có thể
minh định sự ḥa hợp như sau: Thân ḥa đồng trú, Lợi ḥa đồng
quân. Giới ḥa đồng tu. Khẩu ḥa vô tranh. Kiến ḥa đồng giải. Ư
ḥa đồng duyệt” (Lời Đức Thích Ca / Lục ḥa).
- “Ở đâu có những điều ganh tỵ, cạnh tranh, tham vọng và ích kỷ,
th́ ở đó có sự bất ḥa và phản loạn”. (Lời Chúa Jésus / Kinh
Thánh / Giacơ 3:16).
- “Thà một miếng bánh khô, c̣n hơn trong nhà đầy thịt tế lễ lại
cải lộn”. (Lời Chúa Jésus/ Kinh Thánh / Châm ngôn 17:1).
- “Tôi tớ của Chúa không nên cạnh tranh, mà phải tử tế với mọi
người, để ǵn giữ dây ḥa binh, phải có tài dạy dỗ và nhịn
nhục”. (Kinh Thánh /Thư Timôthê 2:24).
- “Quân tử Ḥa nhi bất đồng, tiểu nhân đồng nhi bất ḥa”. (Lời
Đức Khổng Tử/ Luận ngữ / Tử Lộ / Chương XIII).
- “Nhân tâm Ḥa thế đạo hanh.
Phu phụ Ḥa gia nghiệp thành.
Huynh đệ Ḥa thân tộc thạnh.
Phụ tử Ḥa hiếu thuận sanh”.
(Cổ ngữ / Khuyết danh)
ĐẠO LƯ THỰC HÀNH
___________
YẾU QUYẾT ĐỂ G̀N GIỮ CHỮ H̉A
DĂ TRUNG TỬ
- Có một nguyên nhân rất dễ dàng nhận thấy là trong chúng ta
không mấy ai chịu chấp nhận cái nguyên lư “nhất nguyên” là âm
dương tương hợp, mà cứ cố chấp vào “nhị nguyên” xem âm là âm,
dương là dương, cái phải là phải, mà trái là trái... Nên mới xảy
ra sự bất ḥa, dẫn đến ly tán.
- Tóm lại vấn đề then chốt là chúng ta cần phải nhận chân Âm
Dương là một, phải quấy là một... không thể nào loại bỏ cái nầy
để lấy cái khác. Nếu chúng ta nhận ra cái “Một” đó, th́ chúng ta
ngộ Đạo, và trong xử thế mới có thể nhẫn nhục, khoan dung, tha
thứ, thương yêu, ḥa hợp với nhau, và tất cả những xung đột, bất
ḥa sẽ giải quyết một cách ổn thỏa. Sự đoàn kết trong bộ tôn
giáo, cũng sẽ thực hiện một cách dễ dàng.
DĂ TRUNG TỬ
Nguồn từ facebook Vô
Danh Đạo Hữu