ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

TÒA THÁNH TÂY NINH

HƯƠNG ĐẠO FLORIDA

CHÍNH LUẬN NGÔ VĂN TRÍ – CHỦ ĐỀ HAI

       Chủ đề được đặt ra: “Một khi gặp chức-sắc cầm quyền Đạo ban giáo-huấn hoặc ra lịnh trái luật Đạo, bạn sẽ ứng xử thế nào? Cúi đầu chấp nhận hay phản đối không hợp tác?
       Khi gặp Lời dạy bảo và hành động của Chức Sắc cầm quyền Đạo khác hoặc trái với Luật Pháp của Đạo. Bạn xử trí thế nào? ”

       Chủ đề này được đa số các bằng hữu tham gia ý kiến với sự rất dè dặt và cân nhắc, vì có điều khó xử trong đó. Tôi rất hiểu và thông cảm cho sự cẩn thận của quý bằng hữu khi đọc được các ý kiến như sau:

       - “Đây là một vấn nạn mà đa số đồng Đạo gặp phải: Một, sợ thất lễ nên cúi đầu tuân mạng? Hai, nếu không cảm hóa được thì mình tự giữ mình không hợp tác. Một sự lựa chọn khó khăn”
       - “Câu hỏi rất hay. Mình đã từng lúng túng. Nhân dịp này để suy nghĩ cho chính chắn mới đáp được.”
       - “ Suy nghĩ mãi vẫn không tìm ra được câu giải đáp tốt nhất. Nghe lời dạy quấy thì phạm luật pháp tức phạm Thiên điều. Không hợp tác thì bất kính phạm thượng. Cách ứng xử thế nào cũng bị mất mát.
       Tôi thấy thà thất kính với đàn anh ở cõi phàm còn hơn phạm tội với Chí Tôn. Với người phàm, sau này còn có dịp giải thích. Với Thiêng Liêng thì không thể.”
       - “ Phải xem xét coi lỗi của đàn anh vô tình hay cố ý. Nếu do kém cỏi mà phạm sai lầm ta nên giúp sửa sai. Khi thấy rõ sự độc tài bảo thủ, kẻ cả, ta không nên dính vào thêm tội. “Lánh kẻ tà chẳng khá nên gần" là đây.”

       - “Không có sự lựa chọn nào không mất mát. Thế thường là vậy huống chi thế giới thiêng liêng. Vì vậy mà câu hỏi của chủ đề, muội xin có ý kiến như sau:
       Đối với Đạo CAO ĐÀI, Luật Pháp là quan trọng. Đồng ý với quý huynh là phải xem sự phạm Pháp là cá nhân hay cả hệ thống? Vô tình hay cố ý? Bằng miệng hay có văn bản? vv. Tân Luật Đạo CAO ĐÀI cho phép đàn em được quyền góp ý người trên nhưng phải khiêm cung. Người trên khuyên dạy người dưới phải lấy lễ... Nếu mâu thuẫn không hóa giải được thì hồn ai nấy giữ. Muội chọn cách không hợp tác”.

       Tuy sự tham gia ít nồng nhiệt hơn các chủ đề trước, nhưng điều này chứng tỏ tinh thần trách nhiệm của quý bằng hữu trong từng câu nói của mình.
       Trong đời sống thường nhựt, các buổi gặp gỡ, các huynh đệ thường đem chuyện bức xúc của đạo ra để bàn luận. Trong lúc nói chuyện cũng có khi phát biểu nhiều câu không êm dịu. Liền khi đó có ý kiến can ngăn lại đừng nói vậy mà thất đức, Chức sắc là của lịnh của bề trên bổ nhiệm. Đúng sai gì thì mấy ổng chịu tội với thiêng liêng, mình không nên phê bình.v.v.

       Các câu khuyên như vậy làm cho một số huynh đệ băn khoăn lúng túng không biết xử sự thế nào cho phù hợp.

       Trong Đạo Cao Đài dù cho chức-sắc lớn cho đến tín-đồ nhỏ nhít mỗi người đều có lời minh thệ như nhau: lên chức việc và chức sắc còn phải thêm vài lần lập thệ. Như vậy chúng tỏ không phải chức to quyền trọng rồi tùy tiện muốn sao cũng được buộc đạo hữu hay thuộc cấp chấp hành!

       Một nơi khác: Tân Luật Đại-Đạo cho phép, phận em được phép can gián đàn anh; cấp dưới được phép can gián cấp trên nhưng phải lệ độ và khiêm cung. Luật Đạo không buộc tín đồ phải nhịn nhục chấp hành dù thấy điều vô đạo và sai trái.

       Nói lên điều này để chư huynh tỷ đệ muội yên tâm, phải biết kiềm chế khi lên tiếng về những sự sai trái trong cứa Đạo. Nêú thấy sai mà im lặng chấp nhận chấp hành ta sẽ gặp hai cái tội: Tội thứ nhứt là làm sai (phạm pháp) một điều mình biết, tội thứ hai là không giúp bạn sửa sai. Trong tứ Đại điều qui có câu:

       “Thấy đồng Đạo đua tranh, ngồi mà xem không để lời hòa giải..” là phạm tôi.

       Trở lại vấn đề chấp hành hay không hợp tác?

       Nguyên tắc, ai làm tội nấy chịu không đổ thừa lịnh bảo sai. Như vậy, dù đó là lịnh của ai (Chức sắc lớn nhỏ) mà phát hiện sai ta vẫn cứ thi hành là một tín đồ không khôn ngoan của Chí Tôn Từ Phụ. Chưa can gián mà vội nghịch lẫn cũng không được.

       Theo các ý kiến đóng góp, có thể tóm lược chung cho thấy ta cần bình tỉnh xem xét:

       - Xem lỗi đó là của cá nhân hay cả hệ thống? Nếu sai phạm ấy là cá nhân thì chuyện dễ dàng hơn. Điều này sau khi đối thoại mà không kết quả, ta có thể thỉnh giáo cấp trên để xin ý kiến. Nếu sai phạm là của cả một hệ thống. Ta vẫn phải bình tỉnh. Kiến nghị lên cấp có thẩm quyền lớn nhất của những lịnh truyền sai luật để xin chỉnh đốn.

       Nguyên tắc chung của Luật ngoài đời hay trong đạo cũng vậy, Khi một cá nhân vi phạm pháp luật dù rõ ràng, nhưng luật pháp hay tòa án chưa can thiệp, ta không thể xem người đó là tội nhân được.

       - Lỗi do vô tình hay cố ý? Ý này cũng thuộc vào mục kể trên, cá nhân hay cả hệ thống?
       - Bằng miệng hay có văn bản ? xem xét khía cạnh này để hành động khỏi hồ đồ. Có văn bản là dễ đối chứng, nhưng một khi lệnh miệng, ta cũng cẩn thận sau này đối chứng bị từ chối.
       Thấy đa số Đồng Đạo hiện nay có việc thì thái quá, có việc thì bất cập:

       Khi gặp một chức sắc làm sai điều gì hay ký sai văn bản gì. Đa số đã xử sự như tội đồ. Ai cũng lên tiếng đem ra bêu xấu, hay nặng lời với vị ấy. Như vậy chúng ta chẳng những không giúp hay cho Đạo mà bản thân mình phạm lỗi:

       Vọng Ngữ, cao hơn thì Tứ Đại Điều Qui, cao hơn nữa là Nghịch Mạng…đó là thái quá.

       Mặt khác, có người chẳng những không làm gì mà còn rủ nhau im lặng cúi đầu chấp nhận. Đây gọi là bất cập.

       Tóm lại, khi đã đối thoại phân giải nhiều cách mà không giải quyết được mâu thuẫn, thì mình có thể dùng cách bất hợp tác; không được dùng lời lẽ miệt thị vô đạo đức mà lỗi về phần mình trước.

       Đây là một góc nhìn để ứng phó sự vô Đạo. Mong các quý cao minh chỉ giáo thêm.

Nay kính.
Chính Luận NGÔ VĂN TRÍ