 |
ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ T̉A THÁNH TÂY NINH HƯƠNG ĐẠO FLORIDA |
 |
|
Song Lam
Cuối cùng th́ tôi cũng về cái ổ của ḿnh. Nằm thẳng cẳng, hai
tay đan trên ngực, mắt nhắm nghiền, tôi giống hệt như những
người được Chúa gọi về. Chỉ có khác đôi điều là c̣n thở ph́ pḥ
và trái tim c̣n đập lổn nhổn khi trồi khi sụt. Ba tuần lễ ở
Sàigon để thăm lại người mẹ ra đi năm ngoái, tôi như con thú
hoang đi lạc. Mọi thứ đều lạ lẫm, trễ tràng. Sàigon thật sự
không c̣n của riêng tôi.
Đứng thật lâu ở cửa Tây chợ Bến Thành, ngay tiệm vàng Nguyễn Thế
Bài trước 75, tôi không hiểu ḿnh muốn t́m ǵ, gặp ai trong lúc
này. Con đường Lê Thánh Tôn ngày xưa đi học bằng xe đạp đôi lần
dừng lại v́ xe bị tuột sên, có ít nhất vài anh con trai tới sửa
dùm. Bây giờ, đứng đây cả buổi, nh́n ngó tứ tung, chẳng có ma
nào ngó tới tôi. Buồn t́nh, tôi đi lang thang. Đi bộ ḷng ṿng
ngang kem Bạch Đằng, tôi ngán ngẩm chẳng thèm vào. À, nhà sách
Khai Trí cũ đây rồi. Vô chút. H́nh bóng cũ nào c̣n đây, sách vở
ích ǵ cho buổi ấy? Tôi mua vài quyển sách dạy nhạc, Tự học Tây
Ban Cầm với ước mong dợt lại bài Thu Ca ngày nào, bài dư âm kỷ
niệm ngày hai đứa mới quen nhau, bài Thuyền và Biển mà mấy đứa
em già chế lại hát như thế này: “Nếu phải sống xa em, anh chỉ
c̣n băo tố. Nếu phải sống bên em, anh chỉ c̣n… cái khố.”
Bùng binh Sàigon ngày nào có tượng đài Trần Nguyên Hăn oai
phong, tượng nữ sinh Quách thị Trang bằng đá trắng… nay đă mất
tăm, mất tiêu. Xe cộ thật nhiều, ồ ạt, ào ào khiến tôi chóng
mặt.
Sàig̣n bây giờ đầy dẫy, ngập tràn nhà cao tầng không khác ǵ các
đô thị văn minh Âu Mỹ. Sàigon có Bicotex Trung tâm tài chính, mà
dân Saigon gọi là bà đầm bưng mâm xôi, Saigon có Center Tower 72
lầu, Saigon có đường hầm bắc qua sông Thủ Thiêm. Bến đ̣ Thủ
Thiêm bên bến sông Bạch Đằng năm xưa chạy xập x́nh, ành ạch sóng
nước cả ngày cả đêm nay đă không c̣n. Con đ̣ Thủ Thiêm đă lùi
vào dĩ văng! Trong trí nhớ người dân Sàigon vẫn c̣n câu hát: “Bắp
non đem nướng lửa ḷ. Đố ai ve được con đ̣ Thủ Thiêm”. “Con
đ̣” Thủ Thiêm tức là cô lái đ̣ trẻ tuổi xinh đẹp chèo đ̣ đưa
khách sang sông. Tôi thích quá chừng chữ “ve” này, mà chữ “cua”
hay chữ “dê” không tài nào sánh kịp!
Sàigon có cầu vượt, có xa lộ Đông Tây, có siêu thị lớn nhỏ sang
trọng không thua ǵ ở Mỹ. Sàigon có tất cả, nhưng Saigon không
có nụ cười.
Sàigon có tất cả, nhưng Saigon không có nụ cười.
Sàigon không có nụ cười? Các bạn có cho rằng tôi nói quá sự thật
không? Một lần nữa, tôi xin xác định: Saigon không có nụ cười.
Trong công việc hàng ngày của tôi, tôi cười với khách hàng hàng
trăm lần, nói hai chữ “cám ơn” hàng ngàn lần. Saigon không có
được chuyện này.
Hàng ngàn chiếc xe gắn máy đổ xô ra đường mỗi giờ, mỗi ngày, mọi
người chen lấn nhau, tranh giành nhau từng centimet đường, mặt
mày hằm hè như sắp sửa gây gổ, chửi mắng nhau và mặt lạnh như…
tiền Việt Nam. Vào cơ quan chính quyền, quư vị sẽ thấy được sắc
mặt này: họ nh́n ḿnh ghẻ lạnh, soi mói coi ḿnh thuộc tầng lớp
nào trong xă hội, họ nh́n qua cách ăn mặc để đoán xem ḿnh có
tiền nhiều hay ít… ôi cái nh́n xa lạ, dửng dưng, không có một
chút t́nh cảm con người nào hết. Sao kỳ vậy cà? Tôi tự hỏi ḿnh.
Biết hỏi ai bi giờ?
Saigon có những bộ trang phục đắt tiền, những chiếc xe hơi bạc
triệu, những biệt thự sang trọng với pḥng master bedroom dát
vàng ṛng bốn số chín, nhưng Saigon không có được t́nh yêu
thương. Saigon vắng bóng ḷng nhân ái và chết tiệt sự bao dung.
Những ngày cận kề Christmas, Saigon treo đèn kết hoa cùng khắp
những con đường lớn. Những công tŕnh xây dựng c̣n dang dở khắp
nơi gây ra sự kẹt xe dữ dội vào những giờ cao điểm. Dân Saigon
ăn nhậu tối ngày, từ sáng sớm cho tới giữa khuya. Quán nhậu san
sát, từ ḅ dê cao cấp cho đến rắn mối thằn lằn. H́nh như mọi
người đang lâm vào cảnh mê hồn trận cứ ăn nhậu thả cửa chừng nào
chết hẳn hay. Tôi có những đêm Saigon mất ngủ triền miên v́
tiếng xe gắn máy ầm ầm trong từng hang cùng ngơ hẹp. Bốn năm giờ
sáng lại nghe rộn ră tiếng rao hàng: “Bánh ḿ nóng đây, bánh ḿ
nóng đây”. Saigon lúc nào cũng hực hở lửa nóng, rít rịt tay
chân, chỉ nhờ mong ngọn gió mát bất chợt.
Tuổi trẻ Saigon bây giờ cao hơn, đẹp hơn, sang trọng hơn. Con
gái ra đường không ai biết đẹp hay xấu, cao hay thấp, da trắng
mịn màng hay đen thui rổ chằng chịt, v́ họ trùm kín mít, chỉ
chừa hai con mắt vẽ chỉ đen thui, lạnh lùng. Ai cũng chen lấn,
vội vă, chụp giựt. Và hoàn toàn không có một nụ cười nào hết. Ở
Saigon ba tuần, tôi không biết ḿnh cười được bao nhiêu lần, chỉ
thấy ḷng trĩu nặng sầu thương.
Đă nhiều lần tôi thấy được những người già như tôi đă về hưu
ngồi trong nhà thu lu bất động. Nếu không bận rộn được làm ô-sin
không công cho con cháu th́ họ cứ ngồi trước bực cửa nh́n ra
ngoài đường. Họ ngồi đó, buồn, bất động và héo tàn.
Central Tower lộng lẫy sửa soạn chào mừng năm mới 2015, sẵn sàng
giơ cao dao sắc chém ngọt khách hàng. Ly kem bạc hà chỉ có hai
viên kem tṛn vo lớn hơn cái trứng cút chút xíu, trả 11 dollars
cho tui. Trời ơi giá cả hơn cả bên Mỹ. Nhưng lo ǵ. Đại gia thừa
tiền lắm bạc, “bi nhiêu bi!”
Saigon cũng có những buffet đắt tiền dành cho nhà giàu mới mở
mắt sau này như ở Hoàng Yến, Newworld, nhất là ở nhà hàng năm
sao Newworld này, ăn trưa 26 dollars và ăn tối 42 dollars trong
khi người lao động buôn gánh bán bưng chỉ mong kiếm được 2
dollars/ngày (42.000 đồng Việt Nam). Saigon ơi, nhức nhối ḷng
tôi.
Mở mắt chào đời ở Saigon, sống và thở với Saigon qua bao nhiêu
thăng trầm của đất nước, của thời cuộc, tôi vẫn ôm Saigon vào
trong lồng ngực tưởng như lúc nào cũng son trẻ của ḿnh. Xa
Saigon 40 năm, Saigon đă ngủ vùi 40 năm, Saigon đă mất đi vẻ thơ
mộng, lăng mạn, đă mất đi hoàn toàn văn hóa phương Nam, để trở
thành thứ lai căng chú kiết, Tây chẳng ra Tây, Tàu chẳng ra Tàu.
Saigon bây giờ vẫn đang c̣n một triệu ba trăm ngàn người nghèo
khổ đói khát lầm than. Có những cái chết vội vàng non yểu, trăm
thứ bệnh lạ do thực phẩm độc hại mang đến, Saigon có trăm ngàn
chuyện giả từ lông mi giả đến tôm khô, bánh tráng, gạo lúa ăn
uống hàng ngày.
nghịch cảnh ở Sài G̣n
Bên cạnh những building cao ṿi vọi, những nhà hàng sang trọng,
những resort năm sao, quư bạn đọc sẽ c̣n thấy được những trường
học xuống cấp thê thảm, những bệnh viện ghẻ lở hoang phế hàng
trăm năm không sửa sang. Quư bạn đọc hăy ghé mắt vào bệnh viện
T.C ở Saigon để thấy bệnh nhân nằm la liệt từ hành lang cho đến
trước cửa nhà vệ sinh, nằm luôn cả dưới gầm giường. Y tế quả là
quá tải và giáo dục đi đoong. Chúng tôi đến thăm đứa cháu họ tại
pḥng vô trùng của Trung tâm huyết học mà sững sờ: thằng nhỏ
chuẩn bị tŕnh luận án tốt nghiệp cao học kinh tế, lại được phát
hiện bị ung thư máu. Tôi phát khóc khi nh́n bốn thanh niên trẻ
không quá 25, mặt mũi sáng láng khôi ngô với những cái đầu trọc
lóc v́ vừa trải qua mấy đợt Chemo. Những khuôn mặt trắng bệt
đang cần vô máu, mà xác suất sống c̣n chỉ có từ 20-25% đă làm
tôi đau ḷng, không biết phải nói ǵ để an ủi các cháu. Không ai
trả lời được câu hỏi tại sao trong khi tiền đóng cho bệnh viện
cao ngất ngưỡng được tính bằng hàng chục ngàn dollars, cha mẹ
các cháu phải cầm cố nhà cửa, ruộng vườn…
bệnh nhân nằm luôn cả dưới gầm giường
Làm sao ngoảnh mặt quay lưng với cảnh đời trái ngược ở Saigon:
bên cạnh cuộc sống xa hoa dư thừa phủ phê của kẻ có quyền lực,
vẫn c̣n hằng hà sa số cuộc đời của những con người Việt Nam bần
cùng đói khát kiếm ăn từng bữa toát mồ hôi, c̣n những mồ hoang
mả lạnh, c̣n bao nhiêu cái chết tức tưởi, âm thầm… những người
muôn năm cũ hồn ở đâu bây giờ? (Vũ Đ́nh Liên-Ông Đồ). Người lính
cũ VNCH, người thương phế binh của chế độ cũ vẫn c̣n sống vất
vưởng, lê la đầu đường xó chợ mà sự trợ giúp hàng năm của đồng
bào hải ngoại vẫn không thấm thía vào đâu! Chương tŕnh “Cám ơn
Anh” hàng năm ở California với số thu lên đến bảy tám trăm ngàn
dollars vẫn c̣n quá ít so với nỗi đau quá lớn, những thương tật
trùng điệp của hàng chục ngàn chiến binh sau 75. Chúng ta đời
đời chịu ơn họ, cái ơn sâu không bao giờ trả nổi…
Saigon thân yêu của tôi ơi! Em đă ngoài 40 từ 1975, từ dạo người
Saigon ken chân vội vă chen lấn xuống tàu bạt mạng thừa sống
thiếu chết vượt trùng dương t́m đường trốn chạy, biết bao người
đă ch́m sâu đáy nước, biết bao nhiêu người lưu lạc phương trời?
Biết nói ǵ với em hôm nay, Saigon 40? Hôm nay thăm lại Saigon,
em chỉ c̣n trong tôi h́nh bóng cũ: Con đường Bà Huyện Thanh Quan
những chiều tan học mát rượi lối đi, ṿng xe quay thanh thản nói
cười với bạn, tà áo dài trắng quấn quít mối t́nh đầu.
“Saigon ơi, tôi đă mất người trong cuộc đời. Saigon ơi, thôi đă
hết thời gian tuyệt vời…”
(Saigon ơi vĩnh biệt-Nam Lộc)
Tôi vẫn c̣n hoài h́nh ảnh Saigon tráng lệ, tươi đẹp trong trái
tim già nua khô héo của ḿnh. Và Saigon ơi, tôi c̣n măi Saigon
xưa trong trí nhớ.
II.
Tôi trở lại Valley Forge vào những ngày cuối của năm 2014, tôi
nghe ḷng giá buốt với cái lạnh 6 độ F về đêm và những tai ương
nổ ra từ khắp thế giới trong khi năm 2015 từng bước đến gần. Hai
cảnh sát viên New York bị kẻ gian sát hại ngày 20/12 là vết
thương lớn cho nhân dân Mỹ, đặc biệt là cộng đồng New York. Sự
sát hại đó có lẽ bắt nguồn từ sự phân biệt chủng tộc âm ỉ, dai
dẳng sau khi người thanh niên Michael Brown ngả xuống từ viên
đạn của người cảnh sát da trắng trong tháng 8/2014. Và chỉ một
tuần sau 28/12, Air Asia của Malaysia mang biển số 8501 lại bị
rớt ở đáy biển Java mang theo 162 hành khách và phi hành đoàn,
trong khi vừa cất cánh từ Jakarta (Indonesia) đi Singapore được
45 phút…
Dù vậy, ở Times Square New York, trái cầu mà cả thế giới dơi mắt
mong chờ count down như một thông lệ chào mừng năm mới, với hy
vọng sẽ tốt đẹp hơn năm cũ, đă qui tụ hàng trăm ngàn người trẻ
tuổi bất chấp cái lạnh giá mùa Đông. Ở quanh vùng chúng tôi cư
ngụ, Valley Forge Casino đă chuẩn bị hàng trăm chai Champagne
sẳn sàng mở nnắp để đón khách. Liệu 2015 có khá hơn chăng?Ai mà
biết được?
Tôi đă năo ḷng với đồng hương của tôi ở Saigon Việt Nam, tức
Saigon lớn. C̣n Saigon nhỏ? Khi nghĩ đến Little Saigon là tôi có
chút vui. Sao kỳ vậy cà? Saigon nhỏ h́nh thành khắp nơi trên thế
giới, nơi có người Việt Nam sinh sống và thành lập cộng đồng.
Phải chăng người Việt Nam tị nạn khắp nơi trên thế giới muốn t́m
lại những ǵ đă mất? V́ Saigon lớn không c̣n của ḿnh nữa, mà là
của họ, của người chủ mới!
Những lần đến Little Saigon ở Cali, tôi t́m lại được h́nh ảnh
quá khứ, rất Việt Nam. H́nh ảnh chiếc áo bà ba, vành nón lá, tà
áo dài thanh tú ngày xưa đă không c̣n thấy ở Saigon lớn, lại vẫn
ung dung hănh diện khoe khoang ở Saigon nhỏ, đặc biệt tôi t́m
thấy được con người Saigon xưa với đặc trưng văn hóa Saigon và
tôi có được từ họ, những nụ cười thân ái.
Làm sao nói hết được những gian khổ, nhục nhằn của người Việt
Nam lưu lạc nơi xứ người từ 40 năm qua? Họ đă từ bỏ hết những ǵ
có được trong tay để làm lại từ đầu bằng bất cứ công việc ǵ, vị
trí nào để mưu sinh nuôi sống gia đ́nh, gầy dựng cuộc sống mới.
Biết bao mồ hôi nước mắt đă tuôn đổ cho 40 năm lưu vong? Hai ba
giờ sáng phải trở dậy đáp xe buưt đến chỗ làm với đồng lương rẻ
mạt, phải sinh hoạt trong những điều kiện eo hẹp, phải tiết kiệm
từng đồng bạc kiếm được, và cũng không thiếu những ê chề, tủi
nhục trong quăng đường dài nơi xứ người. Nhưng người Việt Nam
với bản tính chịu khó, cần cù, chịu đựng gian khổ để gầy dựng
tương lai cho thế hệ thứ hai.
Sau 40 năm ṛng, lớp người thế hệ thứ nhất đă già rồi, một số
người đă ngàn đời yên nghỉ, để lớp trẻ đầy đủ năng lực, trưởng
thành vươn lên nơi quê hương thư hai này. Họ có mặt ở các ngành
nghề với vai tṛ lănh đạo và thật sự bước vào chính trường của
Mỹ như Janet, Trí, Andrew… ở Little Saigon Nam Cali, như Nguyễn
Xuân Hùng ở Texas hay Tâm Nguyễn ở San Jose… Công việc của họ
hăy c̣n ở phía trước, trong đó có dự định đề nghị Thượng Viện Mỹ
can thiệp cho người lính cũ VNCH, những thương phế binh sống vất
vưởng ở quê nhà được định cư sang Mỹ, sang Úc để bù đắp phần nào
thiệt tḥi của họ. Chúng ta hăy cầu nguyện cho mộng ước này
thành sự thật!
Người Saigon sống dễ dăi, chan ḥa t́nh cảm với mọi người, với
bà con hàng xóm láng giềng, với đồng hương đồng khói. Người viết
cứ tự hỏi ḿnh hoài: Ở Cali có nhiều hội đoàn, như Hội Nhớ Huế,
Quảng Nam-Đà Nẵng, Bạc Liêu, G̣ Công… mà sao không có Hội
Saigon? Có thể Saigon là điểm hẹn, điểm đến của các miền đất
nước chăng? Ở vùng New Jersey, có Saigon Plaza, có chợ Bến
Thành… và cái Logo chợ Bến Thành dùng làm bảng hiệu cho khắp nơi
có Saigon nhỏ, tức Little Saigon. Đây là niềm hănh diện chung
cho người Việt Nam, cho Saigon, cho người Saigon, cho nên 40 năm
qua, tâm t́nh ấy vẫn đầy thương, đầy nhớ.
Bây giờ ở Little Saigon Nam Cali chắc đang có những lo toan hạnh
phúc? Nào là chuẩn bị Hội Tết hàng năm, cuộc diễn hành ở phố
Bolsa, cuộc thi nấu bánh chưng ở Phước Lộc Thọ, thi hoa hậu áo
dài truyền thống… để đón mừng năm mới Ất Mùi 2015. Tết Việt Nam
vẫn c̣n măi trong ḷng người Việt Nam, người Saigon!
Những chuẩn bị rậm rịch, rộn ràng của mọi người từ đầu tháng
Chạp. Các bà mẹ sẽ lui cui nấu nướng sớm chiều cho ngày 30 Tết
cúng rước ông bà, tổ tiên, chào đón Giao thừa. Ngoài chợ lao xao
mua sắm đồ ăn thức uống, bánh trái rượu bia và nhất là hoa Tết.
Trời ơi làm sao nói hết cái cảm giác vui sướng khi đi dạo chợ
hoa t́m mua những cành mai đẹp nhất? Người bán người mua lao xao
nói cười, chợ ngày không đủ ngày giờ, c̣n có chợ đêm nữa chứ! Về
đêm Cali mát rượi, đi chợ đêm vừa đi vừa ăn bắp nướng thoa mỡ
hành th́ hạnh phúc biết bao?
Ngày Tết đến rồi, những chiếc áo dài được phơi phóng, ủi là cho
thật phẳng phiu để đem ra chưng diện với mọi người. Áo gấm chữ
thọ dành cho các ông, áo gấm đủ màu, đủ các loại hoa Mai lan cúc
trúc dành cho các bà và các cô gái trẻ. Ai cũng mặc áo dài, từ
trẻ nít cho đến cụ già, thậm chí các dân cử Mỹ lẫn Việt trên
truyền h́nh chúc Tết đồng hương cũng diện áo dài. Áo dài được
mùa. Người viết cảm thấy thật vui, thật gần gũi với họ. Ai cũng
trang trọng chúc Tết nhau, nói cười thật vui như… Tết.
diễn hành Tết Ất Mùi tại Little Saigon, thuộc hạt Orange
County, tiểu bang California
Người Việt Nam ở Little Saigon nói cười với nhau trong chợ, trên
xe đ̣, ngoài băi biển, trên xe buưt, trong buổi coi văn nghệ… dù
họ chửa quen nhau, quen nhau đôi lần, gặp nhau đôi bận, họ cũng
sẵn sàng chia xẻ tâm t́nh, mọi hoàn cảnh được phơi bày để hỏi ư
kiến, thật hoàn toàn khác với những khuôn mặt “chằm vằm” của
người Saigon ở Việt Nam.
Xin lỗi bạn đọc thật nhiều v́ tôi cứ nhắc hoài những h́nh bóng
ngày xưa. Quả thật quăng đường 40 năm của người Việt Nam với
những kỷ niệm đă cũ, rất cũ, đă là của hôm qua. Và 40 năm lưu
vong tị nạn nơi xứ người, cũng tưởng chừng như mới hôm qua. Thời
gian như bóng câu qua cửa sổ. Rồi tất cả sẽ qua, sẽ qua, sẽ là
của quá khứ rộn ràng trong ḷng mỗi người dân Việt.
Dù thế giới hiện giờ chưa được b́nh an dù chưa hoàn toàn hạnh
phúc, nhưng có lẽ nào ta lại hờ hững với mùa xuân đang từng bước
đến gần? Ở miền Đông lạnh giá mù sương này, tôi chỉ ao ước có
một nhày nào đó được hưởng sự nồng ấm t́nh người, t́nh đất ở
Cali, để thấy ḿnh trẻ lại trong ngày Tết truyền thống, với văn
hóa Saigon qua tiếng pháo mừng Xuân.
Với đồng hương, bằng hữu, gia đ́nh ở Little Saigon Nam Cali, tôi
xin gởi đến quư vị những t́nh cảm tốt đẹp, lời chúc mừng trân
trọng nhất trong ngày đầu năm Ất Mùi 2015 này. Và, với Saigon
lớn của tôi ngày xưa, tôi xin chào em, Saigon 40, và chỉ xin em,
tha thiết xin em, chỉ một nụ cười.
Song Lam
|
