Sau khi niệm danh Cao Đài, kính chào tất cả, tác giả Điền Lạc
giới thiệu câu hỏi của đồng đạo:
Câu hỏi số 12:
"Các câu hỏi của chúng tôi được bác Điền Lạc giải đáp,
phân tích rất chính xác và thuyết phục. Tuy nhiên sau khi nghe
xong thấy bức tranh toàn cảnh của đạo Cao Đài rất ảm đạm. Nhờ
bác cho biết rằng đạo Cao Đài hiện nay là đang hưng thịnh hay
đang suy Thịnh?"
Xin giải đáp như sau:
Đây là một câu hỏi vô cùng phức tạp. Tuy nhiên các bạn trẻ đă
biết tổng hợp nh́n Đạo với một bức tranh toàn cảnh làm cho chúng
tôi rất mừng. Một câu chuyện không nhỏ khi nói bức tranh toàn
cảnh của Đạo là nói một tầm nh́n vĩ mô về trọng trách và vai tṛ
của đạo Cao Đài trên thế giới.
Đă đặt câu hỏi tức quư bạn muốn biết. Chúng tôi không dám nói
thẳng ra là Đạo đang hưng thịnh hay là suy thịnh.
Trong đề tài này chúng tôi xin đóng vai người đồng hành cùng t́m
hiểu với quư bạn đă đặt câu hỏi và tất cả quư bạn quan tâm. Có
thể chúng ta mỗi người đứng một góc khác nhau để nh́n. Tất cả
các ư kiến của chúng ta tổng hợp lại mới phản ánh đầy đủ một bức
tranh toàn cảnh của nền Đại Đạo.
Tôi xin lần lượt tŕnh bày quan điểm của ḿnh trên một số mặt mà
tôi cảm nhận được mong quư bạn đóng góp thêm.
Có 5 câu
hỏi nhỏ:
1. Đạo lập ra
để cứu đời hay lập ra là để cho đời cứu và cưu mang?
2. Vô vi và
hữu h́nh trong Đại Đạo cái nào là phương tiện và cái nào là cứu
cánh?
3. Đạo lớn
mạnh về vật chất cơ sở thờ tự, người tín hữu được hay mất?
4. Phát triển
Đạo Pháp và phát triển Lễ Hội cái nào cần cho tín đồ Cao Đài
hơn?
5. Một thực tế
đang hiện ra trước mắt: vai tṛ của chức sắc và vai tṛ của tín
đồ.
Không có chức
sắc tín đồ vẫn tu học b́nh thường.
Không có tín
đồ, chức sắc không có chỗ để dùng.
Phân tích chi tiết
1. Đạo lập ra
để cứu đời hay lập ra là để cho đời cứu và cưu mang?
Từ ngh́n xưa đến nay mỗi thời kỳ mỗi địa phương đều có xuất hiện
các tôn giáo. Mục đích để Cứu Đời, Cứu Thế. Không có trường hợp
nào tôn giáo nào được lập ra để cho đời cưu mang và cứu vớt cả.
Cái người đời trong xă hội cần gồm có hai thứ: vật chất và tinh
thần. Vật chất như ăn mặc thuốc men học tập chữa bệnh mỗi thứ
đều do con người tự ḿnh phải trả bằng tiền hoặc sức lao động
gián tiếp hoặc là trực tiếp. không ai được cho không thứ ǵ cả.
Trừ trường hợp cứu trợ khẩn cấp do thiên tai dịch bệnh và chiến
tranh. Sự cứu cấp đó cũng do người dư tiền tự nguyện điều tiết
sang người thiếu mà thôi. Về tinh thần, con người trong xă hội
cũng phải tự chính ḿnh biết thích ứng và điều tiết tâm linh cho
phù hợp với hoàn cảnh. Nhiệm vụ này không ai làm thay. Không có
mạnh thường quân nào lắm tiền nhiều của có thể giúp được. Bản
thân những người giàu có này cũng phải đang t́m cách tự cứu ḿnh
thoát cái khổ tinh thần của ḿnh.
Những người lănh đạo tôn giáo có thể giúp cho người hành giả tu
học phương tiện để tự giải khổ và t́m hạnh phúc chứ không bán,
cho ai được hạnh phúc. V́ vậy Đạo lập ra để đem các phương tiện
đến giúp người tự giải thoát tự t́m hạnh phúc và tự thích nghi.
Đó hẳn phải là Đạo Cứu Đời
chứ không có trường hợp ngược lại lập Đạo ra để cho đời cứu.
Để trả lời cho những ai đă kể công nhờ Hội Đồng Chưởng Quản cứu
vớt nên Đạo mới c̣n như ngày nay, nếu không có Hội Đồng th́ Đạo
Cao Đài không c̣n nữa.
2. Vô vi và
hữu h́nh trong Đại Đạo cái nào là phương tiện và cái nào là cứu
cánh?
Vô vi và hữu h́nh trong Đại Đạo cái nào là phương tiện và cái
nào là cứu cánh?
Câu hỏi này phải đóng khung hẹp lại cụ thể trong lĩnh vực tu học
người tu hành cần cái nào, cần vô vi hay cần hữu h́nh.
Bỏ qua yếu tố vật chất trong cộng đồng xă hội do chính ḿnh làm
ra, người tu cần phải bổ sung tinh thần.
Lời Dạy Của Đức Phật, của các vị Giáo chủ giúp cho ta làm giàu
tinh thần, giúp cho ta đạt đến sự thanh thản của tâm hồn.
Sự thanh thản này không nhà kinh tế nào giúp được.
Như vậy có phải người tu cần yếu tố tinh thần (vô vi) hơn cần
yếu tố vật chất (hữu h́nh) hay không?
3. Đạo lớn
mạnh về vật chất cơ sở thờ tự, người tín hữu được hay mất?
Đạo lớn mạnh về vật chất cơ sở thờ tự, người tín hữu được
hay mất?
Đạo lớn mạnh về chùa lớn, chùa đẹp, giáo hội có được danh tiếng
làm được việc kích thích hiếu kỳ của xă hội. Họ ham chùa đẹp ham
cảnh đẹp mà xin vào. Vào rồi tức trở thành tín đồ phải có nghĩa
vụ đóng góp tiền của để phát triển thêm lên, gây lễ hội to hơn
hoành tráng hơn.
Sự lớn mạnh cơ sở vật chất không làm cá nhân tín đồ hưởng lợi về
mặt Vô Vi. Trái lại c̣n chất lên vai gánh nặng vô h́nh phải góp
tiền góp của một cách tự nguyện. Họ nhầm tưởng Tiền này để cúng
Phật. Không thể gọi là cúng Phật v́ Phật đâu cần tiền của.
Chưa kể việc cúng tiền bạc đă tạo tâm lư ỷ lại. Họ nghĩ cúng
nhiều tiền nhiều của sẽ có công quả cao hơn, sẽ được sự quan tâm
của Trời Phật nhiều hơn.
Khi quan niệm này h́nh thành coi như người tín hữu các tôn giáo
nói chung và tín hữu Cao Đài nói riêng đă bước qua khỏi ranh
giới của Chánh Tín và đi vào mê tín. Người đến tham quan chùa
đẹp chùa lớn chưa hẳn là có tín ngưỡng. Họ đến như là để đi du
lịch nhiều hơn tu hành. Thu hút người đến cửa đạo bằng cách dùng
lễ hội hoa mỹ là một sự đầu tư không hiệu quả.
4. Phát triển
Đạo Pháp và phát triển Lễ Hội cái nào cần cho tín đồ Cao Đài
hơn?
Phát triển Đạo Pháp và phát triển Lễ Hội cái nào cần cho tín đồ
Cao Đài hơn?
Tôi nhớ ngày c̣n bé đi thi tuyển vào lớp Đệ Thất Trung Học, đă
làm bài văn nghị luận với tựa đề : “Đời không phải là một ngày
hội, không phải là một ngày tang tóc mà chính là một ngày cần
lao”. Tôi ngẫm nghĩ lại câu này thật chính xác.
Cụ thể, ngày lễ hội Mừng Nhà Giáo 20 tháng 11, Tôi mới nhận thấy
rơ câu viết trên là đúng. Tại sao mỗi năm đến ngày này mới nhớ
đến các Thầy Cô Giáo c̣n lại 364 ngày kia là không nhớ hay sao?
Điều này khiến cho tôi suy nghĩ lung lắm không lẽ cả năm dài
hành đạo chỉ đợi đến ngày Rằm tháng Tám, hay mồng Chín tháng
Giêng mới về Ṭa Thánh bày tỏ ḷng tín ngưỡng lên Cha Mẹ thiêng
liêng được, c̣n lại 363 ngày kia không lẽ không bày tỏ?
Do đó lễ hội bày biện lớn hay nhỏ Thầy Mẹ thiêng liêng sẽ không
trách. Càng hữu lư hơn khi không về Thánh địa mà tín ngưỡng mạnh
mẽ c̣n tốt hơn khi về đến nơi mà không hiểu ǵ và không giữ ǵn
Đạo Pháp.
Một suy luận kế tiếp. Nếu cho lễ hội là cần thiết, là đỉnh cao
của bày tỏ ḷng thành kính dâng lên Chí Tôn Phật Mẫu, Vậy sao ta
không tổ chức lễ hội kéo dài 365 ngày một năm? Điều này là không
thể phải không? Nếu lễ hội dài như thế sẽ không có một ai đi dự
cả.
Do đó lễ hội thực chất là h́nh thức bên ngoài để giục ḷng kích
thích sự hiếu kỳ của xă hội đến xem. Với người tín hữu đă nhập
môn rồi chuyện cần thiết nhất là ǵn giữ pháp luật Đạo chứ không
phải đi dự lễ hội.
Lễ hội không thể kéo dài cả năm. Ǵn luật lệ buộc phải liên tục.
Không những cả năm mà c̣n phải giữ suốt đời, nên mới có câu
“Thưởng phạt cuối cùng thánh đức thôi”.
Hiện nay Hội Thánh Cao Đài Tây Ninh chỉ chú trọng Lễ Hội mà quên hẳn tuân hành
Đạo Pháp.
5. Một thực tế
đang hiện ra trước mắt: vai tṛ của chức sắc và vai tṛ của tín
đồ.
Không có chức
sắc tín đồ vẫn tu học b́nh thường.
Không có tín
đồ, chức sắc không có chỗ để dùng.
Vai tṛ của chức sắc và vai tṛ của đạo hữu trong
Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ như thế nào?
Không có chức sắc, người tín đồ vẫn phải có trách nhiệm tự tu
học
Không có tín đồ, chức sắc không có ai để dạy đạo, tức
không có việc ǵ để làm cả.
Đă là tín đồ Cao Đài - gọi chung cho cả đạo hữu từ cấp thấp nhất
đến chức sắc cao cấp nhất - đều phải giữ ǵn luật pháp Đạo. Việc
này mọi người phải làm và làm liên tục đến suốt đời.
Khi đă biết giữ luật pháp rồi th́ có chức sắc hay không có cũng
không sao. Vai tṛ của chức sắc là để d́u dẫn uốn nắn tín đồ khi
họ hiểu sai, làm sai và vi phạm pháp luật của Đạo mà họ không
hay biết.
Ngược lại không có chuyện tín đồ đi nhắc nhở uốn nắn cho chức
sắc. Càng không thể giúp ǵ cho chức sắc khi các sai trái đó
được minh bạch bằng văn bản quy định.
Cách ứng xử duy nhất trong trường hợp này là Hồn ai nấy giữ.
Lúc này người tín hữu chọn cách thà làm ngược ư Hội Thánh Cao
Đài để không nghịch ư Trời của Đức Cao Đài Ngọc Đế.
Nhiệm vụ của chức sắc theo Pháp Chánh Truyền mỗi phẩm cấp được
quyền làm một số việc cụ thể. Chung nhất là phổ truyền Đạo Pháp
Cao Đài. Một khi quyết định từ bỏ Pháp Chánh Truyền chức sắc
không c̣n ǵ để nói tức không thể trả lời suôn sẻ cho nhơn sanh.
Điều này đồng nghĩa với việc không có ǵ để làm.
Một khi người tín hữu không tin chức sắc th́ nhiệm vụ của chức
sắc làm vai tṛ ǵ? Không có ǵ cả!
Chức sắc bây giờ chỉ c̣n nhiệm vụ duy nhất là ban hành các văn
bản từ trên đưa xuống dù rằng văn bản đó ngoài quy định của Pháp
Chánh truyền. Hoặc là chuyển các văn bản của đạo hữu liên quan
đến các việc xin đất mai táng nơi Cực Lạc Thái B́nh mà thôi. Ở
các địa phương xa, họ không chôn trong Cực Lạc Thái B́nh th́ sự
chuyển đơn này của chức sắc địa phương coi như là con số
không.
KẾT
LUẬN :
Với các sự phân tích của từng mục nhỏ từ một (1) đến năm (5) cho
ta một cái nh́n tổng hợp về bức tranh toàn cảnh của Đạo Cao Đài.
Tùy theo mỗi người đứng ở góc độ nào kết luận là đạo đang Phát
Triển hay là đang Suy Thoái tùy theo họ.
Riêng với tư cách người đồng hành cùng t́m hiểu, chúng tôi có
nhận định như sau:
a. Nếu Xem Đạo Cao Đài là một tổ chức văn hóa xă hội th́ nó đang
đi lên theo việc xây dựng cơ sở lớn và đẹp.
b. Nếu Xem Cao Đài là một mối Đạo mở ra để Phổ Độ Tất cả chúng
sanh tu hành giải thoát, th́ không thể nói khác hơn là Đạo đang
suy thịnh. Mức độ suy giảm đă đến mức tận cùng không c̣n mức nào
dưới hơn để suy giảm hơn nữa.
Có một nghịch lư, người Đạo hữu nghiêm túc suy nghĩ phải rất cẩn
thận trong việc đánh giá đạo hiện nay. Nó đang nằm trong ma
trận: Càng ca tụng đạo đang phát triển là tự ư mắc vào cái bẫy
cài sẵn là đạo hiện tại không phải để tu hành mà để cầu danh phô
trương thanh thế. Quyền hạn và phẩm tước.
Trái lại nếu nhận định Đạo hiện nay đang suy thoái; chúng ta
cũng bị vướng vào cái bẫy cài sẵn là tự tín đồ hạ thấp giá trị
của tôn giáo ḿnh trên trường quốc tế.
V́ vậy, chúng tôi không phê phán cũng không ca tụng Đạo hiện nay
đang ở trên chiều hướng nào.
Chúng tôi phải dừng lại ở chỗ phân tách t́m hiểu Giáo lư, Luật
pháp của Đạo để giúp cho quư bạn đồng môn cũng như quư bạn đồng
sanh tự hiểu biết đâu là Đạo của Chí Tôn và đâu không phải là
đạo của Chí Tôn. Từ đó mỗi người sẽ có một sự độc lập để lựa
chọn con đường hoặc là Tùng Đạo Pháp hoặc là Không
Tùng Đạo Pháp.
Kính chúc quư bạn đồng môn cùng các bạn đồng sanh có được sự lựa
chọn và một cách đi đúng đắn sáng suốt nhất cho linh hồn của
chính ḿnh.
Nam mô Cao đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát
Lê Thị Minh Trang
(Lược ghi theo bài nói chuyện của tác giả Điền Lạc
trên Kênh Luận Đàm Đạo Sự)